Tips bij culturele verschillen

Culturele verschillen kunnen pas gaan opspelen nadat de eerste verliefdheidsfase voorbij is. Het gaat erom dat je bereid blijft om te aanvaarden dat liefde altijd bewust "werken" blijft, niets als vanzelfsprekend ervaart. Nieuwsgierigheid naar de ander is daarbij een van de belangrijkste investeringen.

 

Een goede relatietherapeut kan je helpen om te onderzoeken wanneer die bereidheid om te investeren naar de achtergrond is gezakt en te ontdekken wat je "tekort" komt. Leren praten met elkaar om de tekorten bewust te maken is de eerste stap naar het overbruggen van de verschillen.

Vanuit het gedachtengoed van de contextuele relatietherapie ga ik eigenlijk steeds uit van culturele verschillen in een partner relatie.

 

Ik bedoel daarmee het volgende; ieder gezin heeft een eigen geschiedenis, eigen regels, eigen helden en schurken, eigen manier van dingen doen, eigen gewoonten, eigen kleur. Voor mij heeft ieder gezin een gezinscultuur.

 

Groei jij op in gezin blauw, dan zul je blauw zien, blauw doen en blauw als 'normaal' bestempelen. Als je partner opgroeit in gezin oranje, dan doet je partner oranje, kijkt oranje, en ziet oranje als 'normaal'. Op deze wijze lijkt het voor mij alsof een koppel altijd met cultuur verschil te maken heeft.

En toch is er denk ik een extra uitdaging bij relaties met een verschil in nationaliteiten en rassen. Die koppels brengen veel meer verschillen in hun relatie door een verschil in geschiedenis. Een volksgeschiedenis. Volgens mij maakt dat heel veel uit.

 

Een eerste stap lijkt mij, is om elkaar te onderwijzen over deze veel bredere geschiedenis van je volk. Daarbij kan ik mij voorstellen dat geschiedenislessen op school en uit ons land, onze blik kleuren. Probeer dus een open blik te houden, bij het beluisteren van de geschiedenis van je partner. Een mooi ondersteunend gesprek vind ik bijvoorbeeld terug in de aflevering op 5 mei 2016 van DWDD.

Heb je last van de gevolgen van de culturele verschillen die spelen in jullie relatie en kom je er zelf niet meer uit? Een relatietherapeut kan je dan verder helpen.

Je denkt misschien dat als je een relatie hebt met iemand die in Nederland is geboren, dat je dan dezelfde cultuur hebt. Dat is niet zo. Je bent allebei opgegroeid in een ander gezin, en ieder gezin heeft zijn eigen cultuur. Wees dus nieuwsgierig naar elkaar, en ga er niet vanuit dat je het allemaal wel weet. Blijf nieuwsgierig naar de wereld van de ander. Ook als je al jaren samen bent.

Een samengesteld gezin werkt anders. Dat lijkt logisch, maar toch zie ik vaak dat mensen verwachtingen hebben in hun nieuw samengestelde gezin, die passen bij het eerste kerngezin. Dat gaat schuren, want hoe je het ook wendt of keert, een samengesteld gezin is anders. Het loopt niet via de wegen van een oorspronkelijk kerngezin. Dus 1 van de eerste, belangrijke dingen die je als een nieuw samengesteld gezin mag beseffen is: dit nieuwe gezin van jullie, dat is uniek, er is liefde, EN besef dat het geen slecht functionerend kerngezin is, maar een nieuwe vorm, een nieuwe structuur, met andere regulerende principes. De juiste verwachting scheelt je een hoop frustratie . Lukt het toch niet? Ervaren jullie onverwacht veel wrijving? Is er onrust? Maak een afspraak en kom langs, dan help ik jullie naar meer rust en harmonie in jullie samengestelde gezin.

Toen jullie elkaar ontmoetten, was er een klik, een aantrekking. De ander was boeiend en misschien wel extra boeiend, vanwege die verschillende (culturele) achtergrond.
Mocht het zo zijn dat jullie die verschillen inmiddels wat minder boeiend vinden, denk dan eens terug aan die eerste tijd. De tijd van de vlinders in de buik. Wat maakte dat jij jouw partner zo leuk, zo bijzonder en zo speciaal vond? Sluit je ogen en zet jezelf terug in die periode, wat gebeurde er? Wat voelde je daarbij? Schrijf het eens op. En lees het eens voor aan elkaar. Je zult zien dat je vanuit die blije, waarderende plek, elkaar veel makkelijker kunt naderen. Dat er dan ruimte ontstaat voor een gesprek in een heel andere energie.

Als jullie culturele achtergrond verschillend is, is dat in het begin van jullie relatie meestal heel interessant. Het is spannend, boeiend, net als je nieuwe liefde. Soms kan het echter gebeuren dat je na verloop van tijd ergernissen krijgt: familie die steeds over de vloer komt of over verschillen in opvattingen over gastvrijheid, omgaan met ouderen/ouders, normen ten aanzien van hoe het 'hoort'.
Train jullie zelf in het blijven zetten van vraagtekens: waarom denk ik dat iets 'hoort' ? Wat maakt dat dit voor mij waar voelt. Zou het ook anders kunnen zijn? Iedereen heeft een eigen waarheid en perspectief, maar niemand heeft de waarheid in pacht. Hiermee creëer je een beetje afstand, in plaats van mee te razen in de emotie. En creëer je een beetje ruimte voor het perspectief van de ander.

Culturele verschillen zijn geen obstakel maar verrijking in jullie relatie!

Spreek open over je gevoelens. Ik weet dat je het soms lastig vindt...

Als het cultureelgebonden is, dan kunnen jullie allebei daarvan leren.

Sta open voor nieuwe ervaringen, wees nieuwsgierig waarom je partner misschien heel anders over bepaalde onderwerpen denkt, dicusseer met respect.

Op deze manier vergroten jullie allebei jullie visie en blijven elkaar beter leren kennen. Culturele verschillen zijn geen obstakel maar verrijking in jullie relatie!

Bij grote culturele verschillen kunnen de problemen soms onoverkomelijk lijken en begint vaak het "stapelen" van de motivatie om de ander te beschuldigen van vanalles.

Spreek je nieuwsgierigheid weer aan, zoals je die had in het begin. Als je respect blijft oefenen, kan er weer gezamenlijkheid ontstaan en ergens in het midden de ruimte voor overleg en een nieuwe gezamenlijke koers.

Wanneer je partner en jij uit verschillende kringen komen, loop je tegen cultuurverschillen aan. Misschien is hij een Limburger en kom jij uit de Bible Belt, misschien heeft hij Turkse roots en ben jij een ras-Amsterdamse, maar zelfs al kom je uit hetzelfde dorp, toch vormt ieder gezin van herkomst een eigen cultureel eiland.

Gewoontes en gebruiken zullen anders zijn. Jij eet drop en hij walgt ervan. Jij lust geen hutspot en hij eet het het liefst tweemaal per week... En soms is het even niet zo grappig. Jij bent jaloers, terwijl zij elk weekend met de vriendinnen op stap wil. Jij kust mannelijke bekenden op straat terwijl dat een no-go is voor hem. Je wordt door zijn ouders vreemd aangekeken omdat je 'gewoon jezelf' bent.

Zaak is het dan om te kijken waar je kunt buigen, beiden. Niet tot je barst, zeker niet, blijf trouw aan je kern. Maar weet dat je identiteit vaak veel flexibeler is dan je dacht -je zult wel moeten, wanneer je van elkaar houdt.

Telkens moet je in gesprek (soms na de nodige ruzie) om te horen wat de ander dwars zit. Wil je het samen goed doen, dan beweeg je wat naar elkaar toe. Luister, naar wat voor de ander altijd normaal was. Schiet niet in pure verdediging, want wat van belang is, is dat je samen tot iets nieuws komt.

Rekening houden met elkaar kan als beknottend voelen. Anderzijds leer je ook een kant van jezelf kennen die je nooit eerder geëxploreerd hebt. Lukt het hierin toch jezelf te zijn, dan heb je samen een nieuw stukje van jullie eigen cultuur gevormd.

Samen vormen jullie dan een eiland, met een eigen afstemming -wanneer je dit kunt zien als een avontuur en er samen welwillend in staat, dan gaan er niet alleen werelden voor jullie open, jullie vormen zelfs een interessante wereld op zichzelf.

Eenzamer dan je denkt.
Wanneer je een relatie hebt met een partner uit een ander land of een andere cultuur kun je er beter van uitgaat dat je je nooit werkelijk kunt inleven in wat de ander heeft achtergelaten.

Cultuurverschillen zitten tot in de nerven van je bewegingen en je woordgebruik en intonaties. Alles kan net even anders zijn.

Als er dan spanning is in je relatie kan je partner zich vervreemd voelen en meer thuisloos dan jij beseft.

Dit speelt niet alleen bij duidelijke cultuurverschillen, maar ook al als je uit een ander land komt van dichtbij. Al zijn de verschillen ogenschijnlijk kleiner, ze zijn er wel degelijk. Juist onder spanning val je terug op je veilige basis.

Als die 'ver weg' is, kan dit extra veel spanning en onzekerheid te weeg brengen.

Waardeer elkaars verschillen
Je hebt elkaar gekozen omdat je zo verrast was over de andere insteek. Na een tijd kunnen deze verschillen ook irritaties veroorzaken.

Je kan je onzeker gaan voelen over wat je te bieden hebt. Vaak laat je maar een deel zien, de irritatie en niet de onzekerheid.

Praat ook over je onzekerheid. Je moet de verschillende verwachtingen en de mogelijke teleurstelling daarover onder ogen zien.

Als jullie je veilig genoeg voelen om deze verschillende verwachtingen, ideeën en gevoelens leert te bespreken zul je merken dat je minder snel irriteert aan elkaars gedrag en het ervaren als een aanvulling

Een stel dat uit verschillende culturen komt, kan te maken krijgen met bezoek van en naar (schoon)familie in het buitenland.

(Schoon)familie op afstand is voor sommigen mensen eenzaam. En juist in die eenzaamheid kan een familieband nog meer trekken. Soms zelfs over grenzen.

Het kan daarom interessant zijn om zuiver te maken wat bij jou hoort, wat bij de ander hoort en wat bij de trekkende familieband hoort. Door deze informatie te verhelderen is de kans dat men over grenzen gaat kleiner. Daarmee is de kans dat de grensoverschrijding later tegen je wordt gebruikt ook kleiner.

Een contextueel therapeut kan je in een paar sessies helpen deze soms onoverzichtelijke hoeveelheid van familieleden weer overzichtelijk te maken.

Op die wijze kun je in de toekomst makkelijker spreken over je (schoon)familie in het buitenland. Dat maakt de eenzaamheid en de trekkracht vaak wat meer dragelijk.

Open communicatie!

Relaties waarin de partners van cultuur verschillen kunnen aantrekkelijk en heel leuk zijn. Het brengt echter vaak ook meer uitdagingen met zich mee.

Zo vallen we in eerste instantie vaak juist op 'het anders zijn' van die partner, terwijl ons dat in het structureel opbouwen van een leven samen vaak juist gaat tegenstaan.

Dit heeft onder andere te maken met de behoefte van de meeste mensen dat het leven redelijk voorspelbaar is en dat dingen niet te veel afwijken van onze verwachtingen.

Daarom is het juist in zo'n relatie des te belangrijker om duidelijk over je behoeften, verwachtingen en grenzen te communiceren. Soms voordat situaties zich voordoen en soms ter plekke.

 

Luister naar elkaar en kijk hoe je daar samen mee om kunt gaan met respect voor ieders grenzen, behoeften en verwachtingen.

Wanneer je in jullie relatie al veel weten over elkaars wortels en stambomen, dan zijn jullie verschillen waarschijnlijk duidelijk geworden.

Dan nog blijven sommige verschillen soms verassen. Het verschil in humor is een voorbeeld van een verschil dat zelfs na decennia nog steeds kan verassen.

Echter, na het ontdekken van elkaars verschillen, hoort ook een ontdekkingstocht van overeenkomsten te volgen. Herkenning te vinden bij elkaar.

Deze stap is nodig om uiteindelijk ook de laatste stap te mogen nemen; de ontwikkeling van jullie eigen cultuur. Tijdens deze stap bespreken jullie samen wat jullie behouden, vieren, veranderen, opnieuw creëren. Zo ontstaan jullie eigen rituelen. Dat kan jullie nog meer doen verbinden.

Wanneer jouw culturele achtergrond verschilt van die van je partner, ervaar je hierdoor in het begin meestal aantrekking.

Wanneer verliefdheid echter voorbij gaat en je relatie langer duurt, ontdek je pas de werkelijke impact van deze verschillen. Daarnaast is het ook zo dat bij het bestendigen van een relatie, bijvoorbeeld door samenwonen, trouwen en/of samen ouders worden, de gewoonten uit je cultuur van herkomst bekrachtigd worden.

Het zijn immers de modellen, de voorbeelden voor waarden en gedrag die je letterlijk ‘van huis uit’ hebt meegekregen. Ze geven je bovendien het nodige houvast in een nieuwe situatie.

Maar tegelijkertijd is hierdoor de kans groot dat je elkaar niet meer begrijpt, omdat je het gevoel krijgt dat je ‘een ander’ voor je ziet dan de persoon waar je verliefd op werd.

Anderzijds gebeurt het dat belangrijke waarden en gewoonteverschillen zich aftekenen, bijv. in man-vrouw rollen, meer individuele- of groep/familiegerichte waarden en bijbehorend gedrag.

Dit kan voor een flink spanningsveld zorgen, vooral wanneer bij een van jullie de familie plots veel inspraak gaat eisen/vragen, of wanneer de gelijkwaardigheid die je eerst hebt ervaren steeds meer naar de achtergrond verdwijnt.

In de beschreven situaties is het in de allereerste plaats van belang dat je bereid bent om je open te stellen voor de culturele achtergrond en waarden van de ander, je daarin te verplaatsen, zónder het zicht op je eigen waarden te verliezen.

Het streven is altijd om vanuit wederzijds respect sámen een (voldoende) gedeelde middenweg te vinden. Je kunt hierover met je partner gewoonweg onderhandelen. Hierdoor kun je zowel trouw aan je relatie als trouw aan jezelf zijn/blijven.

Voor meer informatie over dit thema, zie het betreffende hoofdstuk in het boek ‘Partnerschap/Ouderschap’ (2017, Uitgeverij Christofoor) dat ik samen met Loïs Eijgenraam schreef.

Culturele verschillen bestaan altijd, ook als je dezelfde nationaliteit hebt. Je komt uit verschillende stamgezinnen, met een andere emotionel taal, andere kerst-rituelen, andere eetgewoontes, andere opvattingen over opvoeden..

 

Elkaar gaan bestrijden gaat niet werken en misschien heb je dat al ontdekt en lees je dit met enige frustratie.

 

Praten, nieuwsgierig zijn. Alsof je op reis bent in een ander land waar je de taal niet spreekt, hoe zou jij je dan gedragen? MIsschien wat boosheid omdat je niet duidelijk gemaakt krijgt dat je vis bedoeld in plaats van vlees...

 

Na verloop van tijd leer je dat boos worden niet werkt, nadenken en aanpassen vaak wel. Ook kan er dan ineens een lach verschijnen, een schouderklopje en de volgende keer blijk je elkaars inspanning te waarderen en gaat het verduidelijken net wat sneller dan de eerste keer.

 

Nou..., zo werkt het ook met jouw partner uit dat andere land, ga op reis...

Samen een relatie beginnen, is altijd het combineren van 2 familie "culturen", het kan zijn de cultuur van platteland en stad, van religieus en atheïstisch, van socialistisch met liberaal. Of gewoon: wij eten altijd samen aan tafel en bij jou thuis aten jullie voor de TV. Daarnaast is het mogelijk dat je van een andere nationaliteit bent dan je partner. Dit is niet altijd makkelijk.

Als je samen komt, volgt er een periode van samen jullie eigen familie cultuur opbouwen: wat vinden jullie beiden belangrijk? En waarin kunnen jullie de ander laten zijn, met diens afwijkende ideeën, overtuigingen en gedrag?

Zet vraagtekens bij de zaken die jij heel normaal vindt. Is het zo normaal? En hoe belangrijk is het voor jou?

Blijf achter jezelf staan met betrekking tot de dingen die jij echt belangrijk vindt EN doe water bij de wijn mbt zaken die wat minder zwaar wegen voor jou. Dit houdt dus ook in dat je dit weet van jezelf.

Praat erover, neem de tijd en wees mild naar jezelf en naar elkaar.

Is het minder makkelijk dan het klinkt en kunnen jullie steun gebruiken? Neem vooral contact op met mij, dan gaan we samen onderzoeken wat jullie gezamenlijke cultuur kan worden en daar stappen in zetten.

Culturele verschillen kunnen een unieke dynamiek aan een relatie toevoegen. Om een sterke en harmonieuze relatie op te bouwen, is het essentieel om elkaars cultuur te leren kennen en te respecteren. Plan regelmatig momenten in om elkaars tradities, gewoontes en waarden te verkennen en te bespreken. Dit kan bijvoorbeeld door samen traditionele gerechten te koken, feestdagen te vieren of deel te nemen aan culturele evenementen.

Begrip en acceptatie van elkaars cultuur kunnen de band in je relatie versterken. Samen kunnen jullie genieten van de rijkdom die culturele diversiteit te bieden heeft.

Als je elkaar maar niet lijkt te begrijpen is het belangrijk om nog eens terug te gaan naar jullie culturen zeker als je beide uit een ander land komt. In het begin lijkt je partner alles te begrijpen en zijn jullie het helemaal eens over bijvoorbeeld de rollen in het huwelijk. Na een tijdje getrouwd te zijn en zeker als er een kind komt dan komen ineens die cultuurverschillen sterk naar boven. Die verschillen gaan niet zomaar weg want ze zitten ingebakken in de generaties voor je partner. Het zal geduld en liefde en goed luisteren kosten om eerst de verschillen te gaan begrijpen. Daarna is het pas mogelijk om eventueel te veranderen en dat kost dan tijd en inspanning en toewijding. Ik loopt daarin graag een tijdje naast jullie als professioneel en ervaringsdeskundige.

We all have our own way of doing this, ways in which we feel most comfortable. These are often the ways that can annoy our partner as well.

Maybe you are more reserved and do not speak your mind easily. Or perhaps you wear your heart on your sleeve, and there are no secrets as to how you feel about things.

I have an experiment for you: be different today, take on another role than the one you are used to. Heart on sleeve wearer: count to a 100 and say nothing. Reserved one: tell the other person loud and clear how you feel about something.

This way you break the pattern and create room for something different between you. Curious? Give it a try, see what happens . Will you let me know?

Soms kan het lijken dat cultuurverschillen zwaar wegen in een relatie. De vraag is of dat werkelijk zo is, of dat er iets anders aan de hand is. Natuurlijk kan het je relatie wat ingewikkelder maken omdat je zo'n andere achtergrond hebt. Dit geldt niet alleen als het gaat om verschillende landen maar ook binnen een land is er sprake van verschillende culturen. Wat belangrijk is: praat er over met elkaar. Vraag aan de ander waar zijn/haar gedrag vandaan komt en vel niet gelijk je oordeel.

Wat je van huis uit meekrijgt, daar denk je niet bij na, dan vindt je gewoon. In je relatie loop je daar onzichtbaar tegenaan. Binnen eenzelfde cultuur zijn er al kleine verschillen, maar tussen verschillende culturen kunnen die verschillen onbegrijpbaar en soms onoverbrugbaar zijn. In onze westerse cultuur zijn familiebanden veel vrijblijvender dat in veel andere landen. Ouders wonen niet meer bij hun kinderen (en v.v.) en ook de zorg voor je ouders rust voor een belangrijk deel niet bij de kinderen. In andere culturen zijn zulke familiaire banden het allerbelangrijkst en is het onvoorstelbaar hoe het bij ons gaat. Dit kan diepe sporen van onbegrip trekken in je relatie. Het is goed dat je dat beseft en als je vast loopt met elkaar het in gesprek brengt met een professional.

Cultuur verschillen zijn veel dichter bij huis dan we vaak denken. In elke nieuwe relatie/vriendschap spelen cultuurverschillen een rol. Dat kan variëren van de manier waarop je je verhoudt tot familie, tot hoe je een pannenkoek eet: met je handen of met mes en vork. Op microniveau kunnen cultuurverschillen net zo goed tot problemen leiden dan verschillen tussen Afrikanen en Nederlanders.
Wat kan helpen is de "Driestappenmethode":
1. Wat zijn rond een bepaald onderwerp of gedrag de waarden en normen van de ander.
2. Wat zijn rond een bepaald onderwerp of gedrag de waarden en normen van mijzelf.
3. Wat kan ik accepteren/waar wil ik aan werken om bij elkaar te komen, en waar ligt mijn absolute grens. Deel die grens dan mee en/of handel daarnaar.

Haar man komt uit Marokko... Hij zelf leidt een dubbelleven, thuis bijv. alcohol en tegen zijn familie zeggen dat hij niet drinkt. Zelf zit hij al in een spagaat.
Zij heeft het heel moeilijk met zijn ouders die vaak overgaan op Marokkaans als zij op visite zijn en zij verstaat geen Marokkaans. Hij zit in ontkenning, zij wil de problemen aankijken.
Zij zal zijn achtergrond, zijn familie in haar hart moeten sluiten, dan zal de relatie verbeteren en zullen de kinderen zich ook rustiger voelen.

Volkswijsheid vertelt ons dat tegenpolen elkaar aantrekken en dat is inderdaad vaak het geval in romantische liefde. Het anders zijn van onze partner vinden wij charmant, verleidelijk en aanlokkelijk in het begin van de relatie. Later in de relatie kunnen dezelfde verschillen een grotere uitdaging worden wanneer er sprake is van het overkomen van moeilijk situaties. Stellen die hier goed uitkomen zijn gekenmerkt door extreem veel respect voor elkaar.

“Ik kijk naar de wereld op een heel andere manier” is dan niet het begin van een crisis, maar van een gezamenlijk avontuur. Iedere van de partner kan zichzelf en zijn diepste motivatie vertalen voor de ander en zodoende de relatie verrijken. Dan kunnen de tegenpolen elkaar blijven aantrekken.

Tijdens de verliefdheidsfase ontmoet je elkaars op een magische manier. Als dat naar de achtergrond gaat en je ware zelf meer naar voren komt, komen de verschillen vol te voorschijn en kan dat gedoe opleveren.
Vanuit dat gedoe dat kan bestaan uit de culturele verschillen kunnen jullie veel van elkaar leren. Wees nieuwsgierig naar elkaar en creëer een veilig klimaat om te praten met elkaar. Vertel elkaar over de culturele gebruiken of rituelen en waar jij vandaan komt. Begrip en acceptatie zorgt voor nieuwe ruimte in de relatie.
Een imago relatietherapeut kan heel helpend zijn om elkaars werelden vanuit respect en veiligheid in beeld te krijgen en nieuwe verbindingen met elkaar te creëren.

Mooie site om cultuurverschillen te onderzoeken

Geert Hofstede heeft 6 culturele dimensies geformuleerd waaraan iedere cultuur zich kan staven. Heel zinvol om eens naar te kijken als je partner een verschillende culturele achtergrond heeft. Het kan bijdragen aan meer begrip voor elkaar.

https://geerthofstede.com/culture-geert-hofstede-gert-jan-hofstede/6d-model-of-national-culture/

De laatste maand van het jaar. Ga samen met je partner na hoe jullie beiden jullie relatie het afgelopen jaar hebben ervaren. Waar ben je blij mee? Wat zou je niet willen veranderen? Waar wil jij of willen jullie nog in groeien en hoe zou je dat kunnen doen? Een relatietherapeut of coach kan jullie daarbij helpen. Of volg een cursus 'houd me vast' om jullie relatie te verdiepen.
Werken aan je relatie is intensief maar brengt ook meer verbinding!

Je hebt als kind van je ouders veel meegekregen van hun cultuur. Kinderen gaan dit script voor hun leven volgen (uit loyaliteit naar hun ouders), maar als ze hun eigen keuzes willen maken, kan dat tot problemen leiden:
- je wil je ouders en andere familie niet teleurstellen
- je wil je eigen partnerkeuze maken
- je wil je eigen toekomst vorm geven op jouw manier en je ouders begrijpen dat niet
- ..........
Ga samen met een therapeut die ervaring heeft met diversiteit, onderzoeken hoe je je eigen weg kunt gaan met respect voor jouw achtergrond.

Kinderen van ouders met een verschillende culturele achtergrond hebben vaak de sterke eigenschappen van beide culturen meegekregen. Uiterlijk en innerlijk zijn ze minder beperkt. Meestal begrijpen ze meer en hebben ze bredere mogelijkheden om zich op een zelfstandige manier te ontwikkelen.

Het is belangrijk dat je en als vader en als moeder je kinderen vertelt over jouw eigen familie en ouderlijk huis. Wat is daarin voor jou goed en fijn geweest. Wat zijn de dingen die je graag overneemt en ook graag aan hen meegeeft.

Als ze wat groter zijn kun je ze ook - op hun eigen niveau - vertellen wat minder goed was in jouw ogen en waarom. Als je foto’s hebt uit je kindertijd is dat vaak een leuk en makkelijk middel om je herinneringen op te halen en voor je kinderen om zich een voorstelling te maken van de dingen die je vertelt.

Stel op jouw beurt ook vragen als je zelf een volwassen kind bent van ouders met een verschillende culturele achtergrond. Bevraag hen over hun gezin van herkomst. Die vragen zullen zowel jouzelf als je ouders verrijken.

Als jij en je partner een verschillende culturele achtergrond hebben, speelt dat op heel veel manieren mee in je relatie. Op positieve maar ook op negatieve.

Positief is de verrassingsfactor die er vanaf het begin is. Je interesse wordt anders getriggerd dan wanneer je samen bent met iemand uit je eigen cultuur. Het is niet gauw saai tussen jullie.

Negatief is dat de denkwereld en het gevoel van de ander vaak vreemd en onbegrijpelijk op je overkomen.

Jullie hebben samen ervoor gekozen om als twee mensen iets eigens op te bouwen. Niet zoals het was in het ouderlijk huis van de een of in dat van de ander. Dat betekent ook dat jullie samen een nieuwe, derde vorm moeten vinden. Een eigen combinatie van de mooie en bijzondere waarden die elk van jullie meebrengt.

Zolang je de normen en waarden uit je eigen cultuur koestert en ze niet wil opleggen aan je partner, werken ze zeker positief. Voorgaande generaties vormen dan de voedingsbodem voor jouw wortels.

Van daaruit kun je de kracht halen om ondanks jullie verschillen dichtbij elkaar te zijn en te blijven.

Pas wel op dat je zelf je eigen koers blijft bepalen in plaats van dat aan ouders en andere familie over te laten.

Onze individualiteit wordt mede gevormd door de cultuur waarin we zijn opgegroeid of waartoe we ons wenden. Het kan een uitdaging worden als onze partner vanuit een andere culturele achtergrond komt.
Deel je ervaringen, je gevoelens, je gedachten erover en luister naar je partner. Wat hebben jullie gemeen? Wat wordt een uitdaging?
Blijf openstaan voor nieuwe perspectieven en ontwikkelingen.
Wees creatief, zoek naar nieuwe manieren om met uitdagingen om te gaan. Blijf met elkaar verbonden.

Verschillen maken de wereld mooi. Als we allemaal hetzelfde zouden zijn, zou het een saaie boel zijn.

Verschil brengt leven, laat ons zien wat bijzonder is, wat ons eigen is, wat ook anders kan. In een relatie werkt dat net zo. Lijk je teveel op elkaar, dan is er weinig sprankeling.

Ben je heel verschillende, bijvoorbeeld op cultureel gebied, dan geeft dat spanning. Gezonde spanning is fijn, dan gebeurt er iets. Teveel spanning is stressvol, dan raak je uit evenwicht.

Wanneer je teveel spanning ervaart omdat jullie culturele achtergrond verschilt, dan is het goed om het daar met elkaar over te hebben. Kom je er niet goed uit, zoek dan een relatietherapeut die hierover met jullie in gesprek kan gaan.

Wees nieuwsgierig naar de ander. Wat weet je nog niet en wat levert die informatie je allemaal op.

Waardeer wat ieder van jullie aan de relatie toevoegt

Help je partner om beter je culturele achtergrond te begrijpen door je cultuur laten zien en praten daarover.

Deel je blijheid en andere gevoelens tijdens jullie culturele ontdekkingstocht. Het is een mooie ervaring samen en waarschijnlijk voel je later dat jullie met elkaar extra verbonden zijn.

Verdiep jezelf in de culturele achtergrond van je partner! Ontdek, wees nieuwsgierig naar tradities en discuseer open! Op deze manier begrijp je waarschijnlijk je partner beter en het zorgt voor een betere band tussen jullie.

Ieder is geboren en opgegroeid in een bepaald nestje met normen en waarden met respect naar elkaar toe. Rituelen kunnen daarbij een rol spelen. Wanneer is en voelt iets gelijkwaardig en open in een relatie.

Het mooie is dat je van verschillende culturen kunt leren, pak datgene wat je aanspreekt, het goede eruit wat voor jou goed doet, wat voor jullie samen werkt en goed voelt. Het is een ontdekkingsreis naar jezelf en jullie samen in het nu.

Wat is nou mooier om dit samen te delen!

In relaties is het mooi om te zien hoe sommige dingen kunnen bijdragen, mensen naar een hoger niveau kunnen brengen.

Relatie hebben, onderhouden gaat gepaard met energie van verschillende partijen waarbij normen en waarden, respect voor elkaar mee spelen met liefde en warmte naar elkaar toe.

Mis je daarin op een gegeven moment de liefde, de warmte, de genegenheid naar elkaar toe. Hoe komt dit ?

Wanneer zijn jullie ieder voor zich misschien een ander pad op gegaan zonder dit te delen!
Wat is je route, wat is jullie gezamenlijke route!

We nemen in onze relaties onze volledige pakket aan normen/ waarden, vanzelfsprekendheden, familiale en culturele vorming mee. We verwachten vaak dat 'het' gewoon werkt. Helaas doet dat het vaak niet.

Als je beseft wat je beide aan "bagage" meeneemt is het begrijpelijk dat relaties onderhouden hard werken is.

De basis begint bij jou, niet je partner. Wie ben ik en wat neem ik mee? Als jij jou gebruiksaanwijzing niet kent, hoe moet je partner die dan leren kennen?

Accepteer het anders-zijn van je partner

In elke relatie spelen cultuurverschillen een rol. Je hebt immers allebei een eigen leven geleefd. Het anders-zijn van je partner is in het begin vaak aantrekkelijk, prikkelend en uitdagend.

 

Maar na de verliefdheid kan er ineens een onoverbrugbare kloof ontstaan. Je houdt van elkaar maar je begrijpt de ander ineens minder. Wat interessant en uitdagend was, roept nu irritatie op. Wat te doen?

Je partner veranderen en aanpassen aan jouw behoefte is een heilloze weg. Dat leidt vaak tot ruzies en verwijdering. Stel je voor dat je partner jou zou willen veranderen. Je weet gelijk dat dat niet gaat werken. Wat dan wel?

1. Begin bij jezelf, je eigen gedrag! Daar heb je immers de meeste invloed op.

2. Onderzoek je irritaties. Wat vind je zo erg? Waar herinnert je dat aan?

3. Ontdek de negatieve patronen in jullie relatie. Als hij/zij dat doet dan ga ik . . .

4. Reageer direct rustig als je irritatie op voelt komen, benoem wat je voelt, stapel geen emoties op.

5. Bespreek dit samen, maak er tijd voor vrij, en zoek daarvoor een prettige omgeving waar jullie je allebei goed voelen.

Dit is makkelijk opgeschreven maar zeker niet makkelijk te doen. Zeker als jullie al langer hiermee worstelen.

 

Relatietherapie kan jullie helpen om het gesprek weer op te pakken. Jullie hoeven het niet alleen te doen!

Je hoeft niet alles leuk te vinden.

Als jullie in je relatie grote culturele verschillen hebben omdat jullie bijvoorbeeld in een ander land of zelfs op een ander continent zijn opgegroeid, kan dat voor lastige situaties zorgen.

 

Als je je best hebt gedaan om die "andere" cultuur van je partner te leren kennen en te omarmen, kunnen er eigenaardigheden zijn waar je moeite mee blijft houden.

 

Dat kan variëren van eten wat je niet lekker vind, omgangsvormen zoals boeren in gezelschap tot verschillen in normen over vreemdgaan en financiën.

Als je ondanks deze verschillen toch nog van die ene grote liefde houdt en je wilt bij elkaar blijven, wat kun je dan doen?

1. Je hoeft niet alles leuk te vinden van je partner. Liefde maakt niet blind en gevoelloos.

2. Bespreek wat je dwars zit. Doe dat op tijd, wacht niet tot je van ergernis groen aanloopt.

3. Sta open voor de reactie van je partner. Wie weet heb jij ook wel zo je eigen culturele onhebbelijkheden.

4. Als jullie aan kinderen denken, bespreek dan wat je van de ander verwacht in de opvoeding en de verzorging van jullie kind.

5. Praat met elkaar, maak er tijd voor vrij, en zoek daarvoor een prettige omgeving waar jullie je allebei goed voelen.

Dit is makkelijk opgeschreven maar zeker niet makkelijk te doen. Zeker als jullie al langer hiermee worstelen. Relatietherapie kan jullie helpen om het gesprek weer op te pakken. Jullie hoeven het niet alleen te doen!

In verliefdheid valt men juist op de verschillen van een ander. Dit is deels evolutionair bepaald; vallen op een partner die verschilt van jou geeft meer variatie en daarmee meer overlevingskans voor het nageslacht.

In de fase van verliefdheid zullen juist culturele verschillen dan ook een factor van aantrekking kunnen zijn.

In een volgende fase van de liefde, waarbij hechting een grotere rol gaat spelen, wordt juist datgene wat ons bekend is, dat wat ons vertrouwd is belangrijker. We willen ons veilig voelen en vertrouwd is veilig. Dit is vaak het punt waarop culturele verschillen voor onenigheid kunnen zorgen in een relatie.

Op dat moment is het heel belangrijk om SAMEN te blijven komen. Samen door communicatie, door nieuwsgierigheid, maar ook door balans te houden tussen het vervullen van je eigen behoeften en noden en het openstaan voor nieuwe ervaringen.

Discussies over wie er gelijk heeft of aanpassen aan de ander, ten koste van jezelf, of het proberen te veranderen van de verschillen leveren vaak toenemende spanning en frustratie op met dikwijls een onthechting van elkaar.

Soms denken we dat het wel meevalt als je beiden wel uit een verschillend land komt, maar wel beiden vanuit een 'westers' land (Europa en Noord Amerika). Maar dat kan toch anders uitpakken. Het verschil zit vaak in de kleine dingen. Bijvoorbeeld in hoe direct je elkaar aanspreekt, juist over intieme en/of kwetsbare zaken. Dag ligt zo gevoelig dat alleen een klein verschil tot onbegrip kan leiden. Een ander voorbeeld is hoe je je verhoud buiten je eigen relatie met mensen van het andere geslacht: hoe nabij, mag je flirten, moet je juist heel formeel zijn? Iedere cultuur heeft daarin zijn eigen gewoontes die kunnen verschillen. Niet alleen tussen landen, maar ook tussen families. Wat je kan helpen is dat als je steeds over een zelfde probleem gedoe krijgt om eens uit te praten hoe je beiden het persoonlijk ziet vanuit het besef dat een cultuur meer kleurt dan je je bewust bent.

Teken je eigen levenslijn vanaf je geboorte, kindertijd, adolesentie en beginnende volwassenheid. Het zal jou inzichten geven in jezelf en daarna kun je samen met je (toekomstige) partner je verhaal uitwisselen.
Het zal verrassende inzichten geven.

Ze komen de praktijkruimte binnen en zo op het eerste gezicht lijken ze positief naar elkaar. Dan beginnen ze te vertellen. De woorden vliegen over en weer maar landen nergens.
Hoewel ze allebei Nederlands spreken (hij komt uit afrika) is het alsof ze een totaal andere taal spreken.

Enig sinds verbaasd kijk ik ernaar aangezien ik 'beide' talen versta. Door jarenlang ervaring in een andere cultuur heb ik dat ontdekt.
De eerste vraag die dan ook in mijn hoofd oppopt en uit mijn mond komt is: hebben jullie je wel verdiept in elkaar cultuur voordat jullie gingen trouwen? Het valt stil en zij kijken mij verbaasd aan.
Nee dat was niet in hen opgekomen.

Dus mijn allerbelangrijkste tip voor jou vandaag: verdiep je in de cultuur van je partner en niet zo aan de oppervlakte want zelf de geschiedenis van een land heeft invloed op jullie relatie.

In het begin wilden jullie van alles over elkaar weten en was het interessant om de verschillen te horen. In een gezonde relatie blijf je uit nieuwsgierigheid vragen stellen. Daarbij is het de kunst om werkelijk te luisteren en te onthouden wat de ander zegt. In de dialoog elkaar beter leren begrijpen en rekening met elkaar houden, in plaats van denken dat je op een gegeven moment alles over de ander wel weet.

In verloop van tijd veranderen we allemaal, jij blijft niet dezelfde persoon die je was, dus er blijft altijd iets nieuws te ontdekken. Daarbij is het belangrijk om op elkaar te reageren, je werkelijk naar de ander toe te wenden als hij/zij wat vertelt en stil te staan bij wat de ander zegt en wat dat voor hem/haar betekent. Daarbij even je eigen verhaal 'parkeren' en de ander willen begrijpen. Jouw verhaal kan daarna komen.

Moeite met het weer vinden van elkaar? Ik kan jullie erbij helpen!

Cultuurverschillen bestaan niet alleen tussen partners uit verschillende landen. Het kan al een groot verschil zijn in welk soort humor je van huis uit gewend bent. Humor heeft oneindig veel variaties. Voor sommigen is het alleen in een bepaalde context, bijvoorbeeld als het gezellig is. Bij anderen juist als er spanning is. Bij sommigen gaat het om lachend contact, bij anderen juist met een serieuze toon om de ander op het verkeerde been te zetten. Bij sommigen is het hele lieve humor, bij anderen juist wat robuuster Als je daar regelmatig tegenaan stoot met elkaar is het verstandig om het er samen eens echt over te hebben met voorbeelden er bij. Want als humor verkeerd valt, kan het snel kwetsend zijn. Als dat het geval is, doe je er goed aan om van beide kanten daar iets mee te doen. Degene van de humor doet er goed aan eerst na te denken voordat je een humorvolle opmerking maakt. Je kunt je niet vrij pleiten dat je het als humor bedoeld hebt. Degene die zich gekwetst voelt doet er goed aan om wat meer te leren incasseren. Eenvoudigweg omdat humor zich nestelt in je gewoontes van kinds af aan. Dat is je lief en het is je eigen. Dat geldt voor beiden,

BLIJF PRATEN, blijf praten, blijf praten!

Wees zo eerlijk mogelijk over jouw normen en waarden en luister naar wat de normen en waarden van de ander zijn.
Schrijf de normen en waarden concreet uit zodat ook later duidelijk blijft wat jij of de ander bedoelt.

Daarna kan je compromissen sluiten.

We hebben vaak de neiging om ons te storen aan bepaald gedrag van onze partner. We willen dit oplossen door de ander te veranderen. Dit kost een heleboel energie, omdat dat gewoonweg niet lukt. Sterker nog, het werkt averechts. Hoe meer je je partner bekritiseert, hoe groter de verschillen worden.
Wist je dat 50% van de persoonlijkheid bepaald wordt door onze genen? En dan is er nog een deel dat bepaald is door opvoeding en cultuur. Hoezo veranderen?
Hoe zou het zijn om je partner te accepteren, gewoon zoals hij/ zij is? En je energie te steken in dealen met wat je soms lastig vindt? Daarnaast je energie te steken in je te richten op alles wat je leuk vindt aan je partner. Dit kost moeite, omdat ons brein vanuit de evolutie gericht is op alles wat niet klopt of wat niet ok is. Dus ga tegen die evolutie in en zet regelmatig bewust die roze bril op! Je zal zien, dat het jullie beiden goed doet.

Iedereen wordt puur, open en zowel mentaal als fysiek naakt geboren. In het begin kun je alleen lichamelijke voelen, daarna komen hier emoties en gedachten bij. Rond je 6e levensjaar is jouw identiteit ontwikkeld. Je kunt je natuurlijk voorstellen dat je in die zes jaar van álles hebt geleerd van de sleutelfiguren in je leven: ouders/verzorgers, familie, pleegouders, leerkrachten & vriendjes/vriendinnetjes. Al die informatie neem je in de eerste zes jaren vooral op en die vormen jouw identiteit. Wie je bent zo word je geboren, waar je in gelooft zo word je gevormd. Dit heeft mooie en krachtige kanten en ook kwetsbare kanten. Na de eerste zes jaar ga je kijken naar identiteit en ga je jezelf hier ook vragen bij stellen: 'is dat wel zo?' Dit is een gezond proces van afstoten en je eigen geloof en waarden vormen. Zo leren je kinderen waarden van jou als je ouder bent en nemen ze van die waarden mee wat zij mooi vinden.

Een relatie aangaan met iemand van een andere cultuur

Wanneer je een relatie aangaat met iemand van een andere culturele- geloofs of anderszins georiënteerd achtergrond kan dat enorm leuk, spannend en aantrekkelijk zijn. Ook kun je je voorstellen dat hierbij heel veel verschillen in die eerste zes levensjaren zijjn in geloof, overtuigingen en wat belangrijk is voor de ander. Veelal anders dan wat jij vanuit je eigen identiteit gewend bent. Hierdoor kan je samen soms moeite hebben met de communicatie, activiteiten, hoe je je kind(eren) opvoedt en andere belangrijke thema's.

Verschillen zién om verschillen te benutten

Wanneer je open met elkaar praat over wat jouw cultuur inhoudt en nieuwsgierig bent naar de culturele achtergrond van de ander ga je elkaar leren begrijpen. Een krachtig vertrekpunt is pratne over welke 'waarden' je in het leven belangrijk vindt. Kijk bijvoorbeeld eens op Google naar een waardenlijst en praat hier eens samen over. Een (relatie)therapeut of coach kan hierbij helpen om dit op gang te brengen met jullie en de 'olie' te zijn in jullie gesprek. Hieronder wat vragen ter inspiratie om samen alvast eens een gesprek over te hebben. Je kan de vragen eerst eens voor jezelf beantwoorden en dan samen.

5 vragen om elkaar beter te leren begrijpen en te verbinden

1. Wat waren de drie belangrijkste waarden in je gezin van herkomst? Hoe werden die beoefend & wie vond ze belangrijk?
2. Hoe zijn je ouders opgevoed? Wat zijn de overeenkomsten en wat zijn de verschillen?
3. Wat vind je mooie waarden vanuit je gezin van herkomst en wat vind je waarden waar je zelf -niet meer- acahter staat en waarom?
4. Welke waarden vinden jullie mooi van elkaar en welke vinden jullie lastig? Licht toe waarom?
5. Als je kinderen hebt: welke waarden wil je je kinderen meegeven en waarom?

Hoe mooi als je twee culturen samenvoegt. Ga eens echt naast de ander zitten en kijk vanuit zijn/haar bril naar zijn/haar cultuur en ook andersom. zie hoe het elkaar aanvult!

We denken bij cultuurverschillen vooral aan verschillen tussen landen, maar ook binnen (bijvoorbeeld) Nederland speelt het en ook tussen families. Een relatie tussen iemand uit de Randstad en iemand uit het oosten van het land krijgt er hoogst waarschijnlijk mee te maken. Daarbij gaat het om verschillen in directheid of juist ontwijken zowel in gedrag als in taal. Of het verschil tussen een noordeling en iemand bezuiden de rivieren. Daarbij gaat het om het verschil wat zwijgen betekent of juist spreken. Bekijk samen eens uit welke streek je komt en probeer de mensen te typeren en vergelijk het dan met binnen je relatie. Het kan soms verrassende dingen helder maken.

Vaak onder het motto van: Laten we het gezellig houden, blijven we stil terwijl er verkeerde dingen gezegd of foute gedaan worden in ons bijzijn.

Dat gebeurt al op kleine schaal, bijvoorbeeld wanneer we onze bezwaren inslikken bij iemand die ons iets opdringt waar we eigenlijk geen zin in hebben. ‘Ik zou het niet pikken!’ zeggen we vaak tegen anderen.

Maar als het erop aankomt en we zelf in de situatie zitten, zijn de meesten van ons toch gewoon goeierds die het bewaken van de harmonie en de gezelligheid belangrijker vinden, dan opkomen voor onze principes. ‘Ach, zo erg is het ook weer niet,’ zeggen we dan tegen onszelf.

Dat is spijtig, want door te vergoelijken en gewillig mee te bewegen, creëer je zelf actief een werkelijkheid waarin het veel makkelijker en waarschijnlijker is dat het patroon zich herhaalt – ook doordat je reactie die ander een boodschap geeft: het is oké, het kan.

Het gevolg is dat je onwenselijk gedrag van anderen in stand helpt houden: onbeschoft gedrag, seksisme of racisme bijvoorbeeld.
Ook hier kunnen culturele verschillen een rol in spelen, maar gemeenschappelijk respect en gelijkwaardigheid zijn zeer belangrijke voorwaarden voor een goede relatie (werk of privé) en daar horen gedragscodes en afspraken bij.

Ja, zwijgen is soms goud. Maar je uitspreken op een moeilijk moment, gaan staan voor je overtuigingen als het eng is, dát is platina.

Kom je zelf eens in zo’n situatie, denk dan aan het mooie citaat van Edmund Burke: ‘Er is maar één ding nodig om het kwade te laten zegevieren: goedwillende mensen die niets doen’...

Het besef dat culturele verschillen tot verwijdering en moeilijkheden kunnen leiden in jullie relatie, is een eerste stap om je meer open te stellen voor wat die verschillen zijn. Vaak heb je onbewuste veronderstellingen, waarin je jouw culturele waarden als beter ziet dan die uit de cultuur van je partner.
Toch delen jullie een universele behoefte aan liefde, waardering en veiligheid. Helder te worden over jullie verschillen, de vooroordelen en jullie overeenkomsten is een eerste stap om met elkaar een eigen relatiecultuur te creëren, waarin jullie liefde en waardering voor elkaar de leidraad wordt.

Cultuurverschillen kunnen groot zijn en worden soms pas op een later moment in de relatie een probleem. Omdat cultuur veel te maken heeft met je gevoel van identiteit kan het helpen om te onderzoeken hoe je cultuur je gevormd heeft en welke waarde je vanuit je cultuur hebt meegekregen. Een vraag die jullie onderlinge begrip kan helpen is: welke waarden uit jouw cultuur zijn belangrijk voor jou als mens? Waarom is de ene waarde uit je cultuur belangrijker dan de andere waarde en wat zegt dat over je mens-zijn? Kun je deze persoonlijke betekenis delen met je partner?

Cultuur verschil? Ik heb een Surinaamse man en ben zelf Nederlander. Cultuur verschillen zit niet alleen in, van wel land je komt, maar ook de manier hoe je opgevoed bent.

Cultuurverschil: Suriname is nog niet heel lang onafhankelijk van Nederland. Ook is de slavernij nog niet zo heel lang geleden. Dit zijn diepe wonden. Als je nagaat dat het 7 generaties duurt voordat dit systemisch opgelost is, kan je nagaan dat dit nu nog van toepassing kan zijn.
Nederland is nog niet heel lang geleden uit de oorlog waar ook veel gebeurt is. Dit kan ook zijn sporen nalaten. Dit is beide collectief onbewuste factor die invloed kan hebben op de relatie.

Familieverschil: Misschien heeft je vader/moeder/leraar je verteld dat wat je doet niet goed is (herhaaldelijk). Dat Jantje veel beter is dan jou. Dan kan je een belemmerende overtuiging opbouwen. BV. Ik ben niet goed genoeg. Beide partners kunnen een eigen belemmerende overtuiging hebben waar ze uit reageren. Dit staat vaak tussen de partners in.

Dit is heel mooi om met systemische therapie (familie opstelling) bovenwater te krijgen. Je ziet de verschillen en wat het met jou of je partner doet. Je kan kijken waar de heling nodig is en waar je compromissen kan maken.

Tip 1:
Kijk naar de persoon en waar ze/hij vandaan komt. Compassie, erkenning en begrip zijn hier een sleutelwoord voor.

Tip 2:
Neem een relatietherapeut in de hand die ook systemische therapie in zijn/haar pakket heeft.

Cultuur verschil? Ik heb een Surinaamse man en ben zelf Nederlander. Cultuur verschillen zit niet alleen in, van wel land je komt, maar ook de manier hoe je opgevoed bent.

Cultuurverschil: Suriname is nog niet heel lang onafhankelijk van Nederland. Ook is de slavernij nog niet zo heel lang geleden. Dit zijn diepe wonden. Als je nagaat dat het 7 generaties duurt voordat dit systemisch opgelost is, kan je nagaan dat dit nu nog van toepassing kan zijn.
Nederland is nog niet heel lang geleden uit de oorlog waar ook veel gebeurt is. Dit kan ook zijn sporen nalaten. Dit is beide collectief onbewuste factor die invloed kan hebben op de relatie.

Familieverschil: Misschien heeft je vader/moeder/leraar je verteld dat wat je doet niet goed is (herhaaldelijk). Dat Jantje veel beter is dan jou. Dan kan je een belemmerende overtuiging opbouwen. BV. Ik ben niet goed genoeg. Beide partners kunnen een eigen belemmerende overtuiging hebben waar ze uit reageren. Dit staat vaak tussen de partners in.

Dit is heel mooi om met systemische therapie (familie opstelling) bovenwater te krijgen. Je ziet de verschillen en wat het met jou of je partner doet. Je kan kijken waar de heling nodig is en waar je compromissen kan maken.

Tip 1:
Kijk naar de persoon en waar ze/hij vandaan komt. Compassie, erkenning en begrip zijn hier een sleutelwoord voor.

Tip 2:
Neem een relatietherapeut in de hand die ook systemische therapie in zijn/haar pakket heeft.

Uit elkaar gaan en scheiden kan altijd nog. Geef je relatie nog een kans, geef jullie gezin nog een kans, geef jullie liefde nog een kans!
Relatietherapie is niet makkelijk, maar kan jullie communicatie verbeteren, jullie ruzies verminderen.
Organiseer een rustmoment samen met je partner en bespreek dat jij je relatie wilt redden. Relatietherapie kan jullie helpen.