Tips bij samengestelde gezinnen

Het had zo mooi moeten zijn: even aan elkaar wennen en dan: heerlijk samenzijn! We houden toch van elkaar? Onze kinderen zullen zien hoe leuk het is om samen te wonen als ze zien hoe gelukkig wij zijn. Maar dan, misschien pas na een poos, verschijnen de barstjes: een kind negeert de stiefouder. Of een ander kind sluit zich steeds op in de eigen kamer. Er is wrijving. Jij had van die leuke dingen bedacht om samen te doen, maar de kinderen van jouw partner hebben daar niks mee. Jij en jouw partner hebben steeds ruzie. Over de kinderen, over hoe dingen "horen", wie wat verwacht van de ander. En jij denkt: "Hoe zit dat? Dit had ik niet verwacht, zo had het niet moeten worden!" Verwachtingen, ze kunnen voor veel onrust zorgen. Als je vast blijft houden aan de manier waarop je denkt dat het “hoort”, hou je stress en het gevoel van falen. Wat werkt wel? Accepteer dat de structuur van een samengesteld gezin anders is. Pas je verwachtingen aan. Dat is een belangrijke eerste stap.

Hou er rekening mee dat jullie kinderen niet even wild enthousiast zullen zijn over het nieuwe (of al bestaande) samenwonen als jullie. Een kind kan zich heel onzeker gaan voelen over de nieuwe situatie: ze hebben al verlieservaringen achter de rug. Zouden ze jou nu ook verliezen aan jouw nieuwe lief? Of misschien wel aan de andere kinderen die ook in huis komen wonen? Hou er rekening mee dat jouw/jullie kinderen niet (direct) heel betrokken zullen zijn bij het nieuwe samenwonende systeem. Voor hen kan het voelen als een groepje vreemden dat bij elkaar woont. Als zij zich vervolgens territoriaal of afzijdig gedragen, kan dit kloppend gedrag zijn vanuit hun perspectief. Zij zoeken naar veiligheid en een eigen, juiste plek. Stel de kinderen gerust, zorg dat je er bent voor vragen, stel zelf open vragen. Benoem wat er gebeurt, wees open en duidelijk over jullie plannen. Laat merken dat je er bent voor ze.

Het oorspronkelijke gezin groeit met de tijd. Dat gaat organisch en ongemerkt. Met een nieuw of al bestaand samengesteld gezin, is de groei niet organisch verlopen.

Aanvaard dat ieder zijn eigen tempo heeft in het omgaan met de situatie. Het feit dat jullie ervoor hebben gekozen jullie leven te delen met een ander, betekent niet dat dit voor de kinderen vanzelfsprekend is. Een samengesteld gezin heeft tijd nodig om te groeien.

Aanvaardt het tempo van de kinderen hierin. Doe dingen apart van elkaar. Natuurlijk geldt dit ook voor jouw partner en zijn/haar kinderen. Vraag, luister en benoem in openheid. Op deze manier help je jullie kind(eren) zich gerust te voelen over de band met jou. Het helpt jullie kinderen zich veilig te voelen. En dát gaat jullie samengestelde gezin ondersteunen. Geef het nieuwe gezin tijd om te groeien.

Wat een geluk, deze nieuwe relatie, je had niet gedacht ooit nog zo gelukkig te worden. En toch…met z’n tweeën is het fijn, maar als de kinderen thuis zijn…Je ziet heus wel dat jouw kind jouw nieuwe partner negeert. Maar ja, je kind heeft al zoveel verloren…Je wilt zo graag dat hij/zij zich thuis voelt bij jullie, je ziet hem maar zo weinig…. Maar je ziet ook het verdriet en de eenzaamheid, de wanhoop misschien wel, van jouw nieuwe partner.

Je probeert te schipperen en te sussen, je vraagt begrip aan je partner en hoopt op een paar rustige dagen, als we deze dagen maar weer doorkomen…..
Je voelt je tussen twee vuren zitten en voelt je voortdurend tekort schieten.

Wat je ervaart is normaal, er is niets mis, het is onderdeel van specifieke structuur van een samengesteld gezin. Schrale troost? Als jullie beiden leren over de structuur van een samengesteld gezin, kunnen jullie elkaar en jezelf beter helpen om te gaan met deze specifieke positie(s). Om rust en verbinding te ervaren, ook als jullie onder druk staan. Hulp hierbij nodig? Bel of mail me gerust.

Hebben jullie een samengesteld gezin? En loopt het niet soepel? Misschien voelt iemand zich buitengesloten en de ander voelt zich juist klem zitten tussen twee vuren. Is er wrijving en zijn er mensen (jij?) die zich in huis niet thuis voelen? Zoek hulp. Je hoeft het niet alleen te doen. Een stel of samengesteld gezin dat op tijd hulp vindt, heeft statistisch een grotere kans dat hun relatie en het nieuwe gezin stand houdt. Lees een boek of lees veel boeken, zoek een therapeut om jullie te helpen het geheel te ontrafelen en weer rust en plezier terug te brengen in huis. Wees welkom. Neem contact met me op voor een afspraak. Ik help met stellen wiens liefde een nieuw gezin heeft gevormd, om meer inzicht te krijgen in de nieuwe situatie en rust terug te brengen in huis.

In het enthousiasme, de blijheid van jullie verliefdheid en het vertrouwen in deze liefde, zijn er heel wat samengestelde gezinnen die in zwaar weer komen door snel te gaan samenwonen. Doordat het tempo van de nieuwe partners hoog ligt in hun verlangen om weer een nieuwe eenheid te vormen. Hou er rekening mee dat kinderen hun eigen verlieservaringen hebben: van het wonen met de twee ouders in een kerngezin, naar om en om wonen bij 1 van beide ouders, en dan nu samenwonen met een - voor hen – ‘vreemde’ stiefouder en eventuele stiefbroers of -zussen. Sta bewust stil bij de verlieservaringen van ieder kind, dat elk kind ook anders ervaart. Wees je bewust dat er door het samenwonen veel grote veranderingen voor de kinderen komen: bijvoorbeeld een ander huis, andere slaapkamer, misschien slaapkamer delen, de rol en positie die het kind heeft in huis (ben je ineens -niet meer of juist wel- de oudste of de jongste). Betrek de kinderen bij jullie ideeën, geef ruimte aan hun ideeën en vragen hierover. Temper het tempo. Geef jezelf, de kinderen, jullie nieuwe relatie en het samengestelde gezin een zo goed mogelijke start. Hebben jullie vragen hierover? Wil je je voorbereiden op een nieuw gezin? Of woon je al samen en ervaren jullie strijd, stiltes of spanning? Neem contact met mij op om hier samen stappen in te zetten.

Communicatie is belangrijk in iedere relatie en binnen elk gezin. In een samengesteld gezin is het zeker zo belangrijk! Communicatie waarbij ruimte blijft voor iedere beleving binnen het gezin. Durf kwetsbaar te zijn en te zeggen hoe jij je voelt bij een situatie of gedrag. Praat vanuit jezelf, zonder verwijten, zonder lelijk te doen. En geef de ander ook de ruimte om zich op die manier uit te spreken. Besef dat jullie in een proces zitten, je hebt niet binnen een jaar een solide samengesteld gezin gebouwd. Op een verbindende manier met elkaar praten, zijn de belangrijkste bouwstenen voor de bouw van jullie nieuwe relatie en jullie nieuwe thuis. Zou je hierbij wel wat hulp kunnen gebruiken? Neem contact met me op voor een gesprek en een afspraak.

Jullie hebben jaren jullie eigen gewoontes opgebouwd. Die zijn langzaam gegroeid. Zet twee gezinnen naast elkaar en verschillen in gewoontes, waarden, gedrag, rituelen zullen er altijd zijn. Aanvaard dat er verschillen zijn. Niet alles zal om te vormen zijn zoals jij of jullie kinderen dat altijd gewend zijn. Vindt hier een weg in. Bijvoorbeeld: mogen jouw kinderen bij het avondeten cola drinken? En is dat bij jouw partner uit den boze? Of eten jouw partner en kinderen altijd voor de TV en vind jij aan tafel eten een belangrijke waarde? Praat erover, zonder verwijten. Bekijk het van verschillende kanten, wat zijn essentiële regels, wat niet. Wees creatief in jullie oplossingen. De verschillen zijn er, die zijn geen reden voor verwijt. Aanvaard dat de verschillen er zijn. Parkeer wat je ”ervan vindt”. Zie het als iets waar jullie een manier in gaan vinden om samen weer een stap verder te komen.

Vaak komt voor dat stellen vanaf de bloei van hun relatie “alles” samen willen doen, als nieuw gezin. Dat kan krampachtig en benauwend voelen, zeker als het niet altijd zo gezellig is. Dus: doe af en toe dingen alléén met jouw biologische kinderen. En/of geef de ruimte aan jouw partner om dingen te ondernemen alleen met zijn/haar kinderen. Dat is niet “anderen buiten sluiten”, dat is eren en de ruimte geven aan wat er al was voordat de nieuwe relatie erbij kwam. En het stelt de kinderen gerust ten aanzien van de band die zij met hun biologische ouder hebben en mogen hebben. Dat wat er al was, er nog altijd is. Verwijder de kramp en haal ruimte en lucht in jullie gezin. Behoefte aan een gesprek over jullie (voorgenomen) samengestelde gezin? Wees welkom voor een gesprek.

Jullie zijn gelukkig samen, je nieuwe lief is het helemaal! En toch….als jullie samen thuis zijn met de kinderen, dan schuurt het. Je voelt je buitengesloten als jouw stiefkind thuis jou negeert en alleen maar praat met jouw partner. Als afspraken worden uitgesteld of afgezegd, omdat het kind van jouw partner aandacht nodig heeft. Jullie hadden afspraken gemaakt over hoe de zaken nu eens zouden gaan verlopen en alwéér worden die afspraken verbroken. Het wordt nu eindelijk eens tijd dat jouw partner strakker op gaat treden! Anders maken we maar weer nieuwe afspraken waar we ons dan wél aan gaan houden.

Je ervaart alleen-zijn, boosheid en vooral verdriet. Waar is die leuke partner? Waarom is het net alsof jij er niet bent? Je voelt je buitengesloten.

Wat je ervaart is normaal, er is niets mis, het is onderdeel van specifieke structuur van een samengesteld gezin. Schrale troost? Als jullie beiden leren over de structuur van een samengesteld gezin, kunnen jullie elkaar en jezelf beter helpen om te gaan met deze specifieke positie(s). Om rust en verbinding te ervaren, ook als jullie onder druk staan. Hulp hierbij nodig? Bel of mail me gerust.

De feestdagen staan weer voor de deur. Zeker nu we samen veel thuis zitten, is het voor veel gezinnen van belang om samen een ritueel te hebben waar jullie plezier aan beleven, wat betekenis geeft en mooie herinneringen brengt. Waar dit bij een kerngezin groeit en de beslissing is van twee partners die elkaar in de loop der jaren steeds meer naderen, zal een samengesteld gezin daar meer samen over hebben af te spreken. Wat zijn rituelen? De manier waarop jullie verjaardagen vieren: ’s ochtends samen cadeautjes op bed of juist ’s avonds. Gaan jullie uit of blijven jullie juist thuis? Hoe zien de vakanties eruit? Gaan jullie ieder jaar kamperen of wildwater raften? Skiën of stedentrip? Strandvakantie of actieve fietstochten? Hoe wordt Kerst gevierd en Oudjaarsavond, worden de oliebollen zelf gemaakt of bij de beste bakker gekocht? Maar ook: hoe de weekenden worden ingedeeld: ontbijten jullie samen? Of komen jullie juist ’s avonds bij elkaar met een kop thee met iets lekkers erbij? Als samengesteld gezin creëer je samen jullie nieuwe gezinsrituelen. Dit kan helpen om ieder in het gezin te betrekken bij jullie nieuwe samenleef structuur. Geef hier aandacht aan, het vergroot de betrokkenheid van ieder en staat symbool voor jullie nieuwe systeem. En: het mag klein.

Eenmaal zover om te verhuizen? Laat de kinderen meedenken en meehelpen. Betrek ze bij het indelen van de kamers, het inrichten van de ruimtes. Luister naar de verschillende wensen, schrijf ze op of schrijf de wensen van iedereen op een grote flap-over. Maak er een tekening van. Ook van de (on)mogelijkheden van de ruimte. Wees creatief en positief en bevestigend. Wat niet kan, qua ruimte, kan niet, maar denk in mogelijkheden. Dit gaat over meer dan de praktische zaken, dit gaat over het horen van iedereen die bij het opzetten van jullie samengestelde gezin betrokken is. Zo zorg je er mede voor dat iedereen zich thuis voelt in de nieuwe woonsituatie. Om dat te bereiken, zul je eerst goed moeten luisteren en zien wat iedereen daarvoor nodig heeft. Geef jezelf en al je (nieuwe) huisgenoten die tijd. Zie het als voorbereiding en maak het leuk. Het zal jullie helpen in het bouwen aan een goed werkend samengesteld gezin.

Informeer je zelf. Samengesteld leven is een andere stap dan het kerngezin waar we meestal mee beginnen. Het is een stap die complexer is en meer tijd vraagt dan het starten van het eerste kerngezin, waar de ouders er éérst zijn, voor de kinderen. Informeer jezelf over het verschil in de structuur van dit nieuwe systeem dat jullie samenvoegen. Dit kan met een boek, op internet, of met een relatietherapeut die kennis heeft van de opbouw en structuur van een samengesteld gezin en welke specifieke uitdagingen er zijn. Juist vanwege het eerdere verlies wil je zo graag dat het dit keer wel werkt, voor iedereen! En dat kan! Informeer jezelf en als jij of jullie meer ondersteuning willen, neem gerust contact op voor een gesprek.

De ex-partner. Je kunt ervan scheiden, maar hij of zij blijft de ouder van jullie kind(eren). Hetzelfde met de ex van jouw nieuwe lief. Door de relatie van de ex-partner met de kinderen in jouw nieuwe gezin, heeft de ex-partner altijd een zekere invloed op jouw gezin (hij of zij is ziek, heeft een drukke baan en weinig tijd, kan afspraken niet nakomen, het kind maakt zich zorgen over de ouder, oma is ziek, etc). Op die manier is de structuur van jullie gezin open, niet gesloten, zoals die van een kerngezin. Dat is een realiteit van een samengesteld gezin. En je storen aan de ex-partner van jouzelf of van jouw nieuwe partner, kan enorm veel energie slurpen. Voor jou, maar ook voor de rest van het gezin. Voor het kind geeft dit extra stress. Wees je dus bewust van wat je ventileert in jouw ergernis. Het is een open deur, maar toch: de ander kun je niet veranderen. Wat je wel kunt doen, is je bewust zijn van jouw beleving van de ander. En voelen wat jij hierin nodig hebt om de rust te bewaren, voor jezelf en voor het gezin. En wat heb jij nodig om in het beste belang van het kind te handelen. Ook al erger je je, wat kun jij doen om de relatie met de ex-partner(s) zo goed mogelijk te houden? Zoek hierin ondersteuning voor jezelf, bijvoorbeeld bij vrienden. Hulp nodig? Ik kan je helpen om jouw beleving van de ander te verbeteren, zodat jij minder last ervaart van het gedrag van die ander. Dat geeft rust en veel meer energie.

Besef jezelf dat de nieuwe partner waar je verliefd op bent niet dezelfde gevoelens oproepen bij de kinderen. De kinderen zijn niet verliefd en zien ook de eigenschappen van de nieuwe partner zonder de roze bril. Wanneer je je tempo vertraagt, krijgen de kinderen ruimte om langzaam te wennen. Zeker wanneer de nieuwe partner de rol krijgt van leuke kennis of vriend/vriendin en niet als nieuwe ouder. Een kind heeft twee eigen ouders en nieuwe partners kunnen deze rol nooit krijgen. Wanneer je dit serieus neemt, voorkom je teleurstelling bij jezelf, bij je nieuwe partner en de kinderen.

Ga er, in een samengesteld gezin van uit dat je nu en dan een tekort zult voelen, en accepteer dat dat onderdeel is van jullie gezamenlijke situatie.
In een samengesteld gezin zal je partner in bepaalde situaties prioriteit geven aan zijn of haar kinderen, en niet aan jou. Dat kan zeer doen als het niet jouw kinderen zijn.
En als jij prioriteit wilt geven aan jouw kinderen zul je voelen dat je in een spagaat zit, en/of je voelt dat je niet (altijd) je partner ondersteunend naast je hebt staan.
Systemisch zal het anders zijn als je partner niet de vader of moeder van jouw kinderen is, en je zult het gemis voelen dat ze niet de steun hebt die je hierin verwacht of nodig hebt.
Dit op voorhand accepteren maakt dat je niet het onmogelijke van de ander verwacht. Tegelijk wil het ook niet zeggen dat je samen achterover gaat zitten en niet meer hoeft te kijken naar verbeteringen. Elke situatie geeft informatie in hoe het eventueel anders of beter kan binnen jullie wensen, grenzen en mogelijkheden.
En voelen jullie samen geen tekort? Dat is niet vanzelfsprekend, zie het als cadeautje en geniet er van!

Je bent verliefd! Na jullie scheiding of het verlies van je partner dacht je wellicht nooit meer een liefde te vinden. En nu is het zover! Samenwonen, alles delen, jullie liefde zal alles overwinnen! Ook de problemen die andere mensen lijken te hebben. Jullie kinderen konden het toch goed vinden samen? Wat hebben we een lol gehad tijdens dat uitje naar de Efteling! En toch…de praktijk blijkt weerbarstiger. Het is minder gezellig dan je had verwacht. Er is veel ruzie, er is onbegrip. Sommige mensen worden genegeerd, er zijn stiltes en er is vooral veel ongemakkelijk voelen. Misschien denk je: “dit werkt niet”’ of “het gaat weer mis”. Dat roept angst op en onrust. Jullie hebben al veel verlieservaringen gehad. Er staat voor je gevoel veel op het spel. Dat maakt het nog dringender en de sfeer krampachtiger. Vraag hulp, er is zoveel mogelijk om jouw relatie te ondersteunen en het thuis weer plezieriger te hebben.

Een samengesteld gezin is ánders. Veelal gaan stellen die door hun liefde een samengesteld gezin vormen uit van een aanname: het nieuwe gezin is gewoon weer een gezin. En op termijn zal het net zo werken als het oorspronkelijke gezin. Maar dit is niet zo. Vaak voelt het dan in de praktijk alsof het samengestelde gezin “niet werkt”, niet functioneert of dat er iets mis is. Soms wordt er dan zelfs 1 persoon aangewezen waardoor het “niet werkt”. Belangrijk is het daarom om je te realiseren dat het samengestelde gezin niet hetzelfde is als een kerngezin, het oorspronkelijke gezin. Het is nieuwe gezin is samengesteld uit verschillende delen. En dat blijft zo. En dat is oké. Een samengesteld gezin is geen slecht functionerend gezin, het is gewoon anders qua structuur en samenstelling. Een nieuwe vorm waarin jullie je eigen, unieke weg hebben te vinden.

Om een samengesteld gezin te laten slagen is het belangrijk dat alle ouders van de kinderen plek hebben. Dat hoeft niet te betekenen dat jullie de deur bij elkaar platlopen maar wel dat er met respect over iedereen gesproken en gedacht wordt.

Als je een samengesteld gezin hebt, dan spelen er allerlei loyaliteiten, partners, kinderen van jezelf, stiefkinderen, de andere biologische ouder.

Heb begrip voor elkaar dat er loyaliteiten zijn. Wees daar ontspannen in. Zie het niet als afwijzing, maar zie het als mogelijkheid om van meerdere mensen tegelijk te houden.
Ieder mag zijn eigen verhaal hebben, het samen gevoel zit in de verbinding, niet op het niveau van 'gelijk' hebben/ dezelfde zienswijze. Wees vriendelijk over de andere ouder, spreek over gedrag en niet over zij/hij is....Spreek dan over hij/zij doet...Kinderen zijn namelijk 50% deel van de één en 50% deel van de ander.
En het zal helpen in de band met jou, als jij daar begrip voor hebt.

In een nieuw samengesteld gezin kunnen er allerlei emoties opspelen waar je van tevoren wellicht nooit over nagedacht hebt. De emotionele banden zijn anders dan die in een gezin waar beide ouders de biologische ouders zijn en dit kan voor uitdagingen zorgen. Zeker als je je hier niet van bewust bent.

Stel je bijvoorbeeld voor dat jij en jouw partner een gesprek hebben. Je hebt iets moois op jouw werk meegemaakt en bent hier trots over aan het vertellen tegen jouw partner. Vervolgens komt jullie kind binnen met duidelijk een betraand gezicht. Jouw partner draait zich direct weg en zakt door de knieën om jullie kind te troosten. Ook jij voelt dezelfde zorg en richt ook jij je op het kind.
Stel je nu dezelfde situatie eens voor. Alleen ditmaal is het niet jullie kind, maar het kind van jouw partner. De kans is aanwezig dat je je niet zorgzaam voelt, maar juist afgewezen. Jij was iets aan het vertellen en ineens draait jouw partner van je af en sta je daar.
Als jullie je hier niet van bewust zijn kan zo iets kleins een grote impact hebben op jullie relatie.

Wees je ervan bewust dat d verhoudingen anders zijn en dat daar dus ook andere emoties bij horen. Schaam je er niet voor en deel ze. Eventueel kan een relatietherapeut jou daar bij helpen.

Het kan gebeuren. Je hebt een fijne relatie, en jij of je partner, of jullie allebei hebben al kinderen uit een vorige relatie.
Hoe mooi zou het zijn als alles in harmonie verloopt, helaas is de praktijk weerbarstiger. De nieuwe huisgenoten vinden elkaar niet leuk, er is weerstand, de verschillen zijn groot.
Het is wat het is.
Probeer in dat geval geen vrienden met elkaar te worden, en verwacht dat ook niet van elkaar, hoe verdrietig dat ook kan voelen.
Houd beleefdheidsvormen aan en forceer niets. Misschien heeft het tijd, heel veel tijd nodig om aan elkaar te wennen en nieuwe rituelen te vinden. Accepteer verschillen en gun ieder zijn of haar plek in het systeem.

Mijn tweede tip (naast het hierboven genoemde afspraken maken en loyaliteit passend toepassen), is: neem de kinderen heel serieus.
Zij hebben niet perse voor de nieuwe situatie gekozen en hun gevoel kan dan ook in groot contrast staan met dat van jou/jullie.
De kinderen serieus nemen betekent: laat hen de ruimte om te vertellen hoe zij het ervaren, zonder ze te overtuigen dat het bijvoorbeeld "toch ook leuk' is. Dus zonder jouw eigen sausje er steeds overheen te gooien. Begrijp dat het moeilijk voor hen kan zijn en geef ze de tijd om te wennen en uit te vogelen hoe de nieuwe situatie werkt,
De kinderen serieus nemen betekent NIET: Ongepast, bewust kwetsend/vervelend gedrag naar de nieuwe partner goedkeuren. Vaak zie je het één of het ander. Mensen laten kinderen begaan en ze krijgen teveel ruimte ten koste van de nieuwe partner, of kinderen worden wel bijgestuurd in gedrag, maar er is geen ruimte voor hun emoties en behoeften. Terwijl beide dingen vaak heel hard nodig zijn.

Een samengesteld gezin vormen is vaak een hele uitdaging. Kinderen samenbrengen die elkaar niet van geboorte af aan kennen, verschillende opvoedstijlen, wennen aan de nieuwe bonus ouder, verschil in gevoelens naar eigen of andermans kinderen en dan nog de ex partner die een rol blijft spelen in je nieuwe gezin als het gaat om verjaardagen, vakanties en andere belangrijke momenten in het kinderleven.

Spreek vooral duidelijk je behoeften en gevoelens uit als dingen niet lekker lopen. Laat iedereen aan het woord en zijn of haar zegje doen als er iets speelt. Kijk of er compromissen mogelijk zijn. Wat heeft iedereen nodig?

Zoveel mensen met verschillende gevoelens en wensen, ga er maar aan staan.
Een aantal punten die in mijn ervaring van belang zijn, afspraken zo je wilt;
- iedereen is belangrijk, van jong tot oud wil gehoord en gezien worden, zich serieus genomen voelen.
- ruimte en aandacht wordt niet door iedereen gevraagd, dus kan vaak beter georganiseerd worden.
- Er zijn manieren om te leren luisteren en kijken naar elkaar zonder oordeel.
- Niemand beschuldigen is een heel helpend iets. En dat is iets anders dan niet zeggen dat je last hebt van (iets dat )iemand (doet/laat). Het moet alleen op die manier dat je je ook echt gezien en gehoord kunt voelen en dus ook op die manier waarop de ander het kan zien/horen zonder te verdedigen, op te lossen, zich aangevallen te voelen....

Hulp nodig? Ik helpt graag met structuur, oefenen en gezamenlijk werken aan een universele taal in de complexiteit van het samen-leven met verschillende achtergronden, verwachtingen en emoties.

Jongeren van Villa Pinedo hebben een brief geschreven met de aanhef; ‘lieve (nieuwe) partner van papa of mama’. Daarin vragen ze aandacht voor een aantal dingen waaronder;
• Geef ons de tijd om aan je te wennen.
• Interesseer je écht voor ons.
• Doe af en toe iets leuks met ons, en gun ons ook tijd alleen met papa of mama.
• Als onze ouders vervelend doen tegen elkaar, blijf dan alsjeblieft onpartijdig.
• Verander niet de huisregels, onze ouders hebben er namelijk al méér dan genoeg.
Blijkbaar zijn dit issues waar kinderen uit samengestelde gezinnen tegenaan lopen. Als volwassenen kunnen we proberen om (nog) meer rekening met ze te houden.

Voor het eerst op vakantie met je samengesteld gezin?

Vakantieplannen maken is het leukste wat er is…. Misschien nog wel leuker dan de vakantie zelf. Je hóeft niks, je mag lui aan het strand liggen maar ook veel interessante plekken bezoeken als je daar zin in hebt… Maar heb je een samengesteld gezin wordt dat al minder eenvoudig. Allereerst moet je met de ex-partner(s) in overleg als je graag alle kinderen mee wil nemen. En dat wil je….. of toch niet?

Als jouw kinderen meegaan en die van je partner dan wordt de groep groot. Misschien heel gezellig als het goed gaat met elkaar. Sommige kinderen zijn juist in de vakantie uit hun doen, omdat de structuur ontbreekt. Andere kinderen hebben een gebruiksaanwijzing die dagelijks al de nodige onderlinge conflicten opleveren.

Een vakantie is bedoeld om jezelf op te laden, niet om opgebrand terug te komen. En toch komt het regelmatig voor dat een vakantie een grote beproeving wordt. Er zijn ook andere oplossingen mogelijk zoals:
Ieder gaat een weekje met de eigen kinderen op stap, zodat je al die grote ergernissen vermijdt, maar ook quality time hebt met je éigen kinderen. En probeer daarnaast nog een weekje of weekendje mét je partner en zónder kinderen te gaan. Quality time voor de relatie!

Het grote voordeel is dat je met je eigen kinderen kunt “lezen en schrijven”. Je weet wanneer je iemand even met rust moet laten. Je weet waar ze van houden. Het verloopt “automatisch” goed. Natuurlijk kan een gezamenlijke vakantie ook heel leuk zijn, maar ik heb al zo vaak gehoord en gezien dat het een tegenvaller werd. En dan kom je gefrustreerd terug i.p.v. verkwikt.

Het kan heel goed gaan, maar veel dingen die regelmatig voor tegenvallers zorgen zijn:
- Verschillende verwachtingen en behoeftes, vooral als deze niet uitgesproken zijn
- Verschillende gewoontes en rituelen
- Een kind met extra behoefte aan aandacht niet kunnen geven wat nodig is
- Irritaties over elkaars kinderen
- Ruzies tussen de kinderen onderling

Een man kwam bij mij om zijn relatie/samengesteld gezin te reden. Ze woonden al verschillende jaren samen. Zij had 3 kinderen uit een vorige relatie en daarna kregen zij samen nog een zoontje.

Er waren heus wel problemen soms, waarvan hij dacht dat die er gewoon “bijhoorden”. Bijvoorbeeld: Als de kinderen van zijn vriendinnen zich misdroegen voelde dat voor hem toch lastiger dan wanneer hun zoontje zich lastig gedroeg. Zij voelde dat verschil niet, hij wel. Haar kinderen hadden wel een goede band met hem en hij hield ook echt van hen. Daarom had hij ook nooit verwacht dat hij verschil zou voelen als er een eigen kindje bij kwam….

Dus ondanks kleinere en soms grotere problemen had hij gedacht met haar oud te worden. En nu ineens had wilde zij de relatie verbreken….. Zijn wereld stortte in. Hij was bereid om hulp te zoeken, zocht op allerlei websites en kwam op mijn site over samengestelde gezinnen terecht.

Zijn mond viel open, alsof alles op z’n plek viel. Alles wat hij las kwam in hun relatie ook voor. Hij had nog nooit gehoord van een stiefgezincoach en wist niet dat dat bestond! Hoe meer hij las, hoe meer hij herkende. “Ik kon eigenlijk alles afvinken” zei hij, alles wat ik las daar hadden wij mee te maken…..
Hij wilde er nog wel graag voor gaan en hoopte dat zij nog open stond voor hulp. Maar hoe hij ook zijn best deed, het was voor haar te laat. Zij vond dat hij echt verschil maakte tussen haar kinderen en dat van hen beiden. Hij besefte dat hij dit inderdaad deed, en wilde dat niet langer, maar zij had hem hier al zo vaak op gewezen. Zij was al bezig met afscheid nemen van de relatie.

Soms kan de afscheid nemende partner nog worden gemotiveerd tot hulp omdat er ook een gezamenlijk kind is. In dit geval lukte dat niet meer. Zij had te lang verdragen wat voor haar niet te verdragen was……

Mevrouw was zwanger van hun 2e kindje. Haar man had al kinderen uit een eerdere relatie. Het contact met de moeder van zijn kinderen was zeer slecht geweest, nu was het draaglijk. Zijn kinderen klaagden regelmatig bij moeder over stiefmoeder, maar meestal werd dit door tussenkomt van vader redelijk snel opgelost.

Grootouders
De ouders van vader (dus nieuwe schoonouders van mevrouw) verzetten zich tegen haar. ). Zij steunden de kleinkinderen onvoorwaardelijk bij klachten over zijn nieuwe vrouw. Vooral de dochter van 13 jaar deed vaak zielig als zij haar zin niet in kreeg en werd dan alsnog beloond door de grootouders. Maar ook de andere kinderen hoefden maar te zeuren om iets wat zij van papa niet mochten en dan werd dat alsnog door de grootouders toegestaan

De schuldige
De nieuwe vrouw van papa (stiefmoeder, dus) werd aangewezen als de schuldige: papa zou bij haar onder de plak zitten en niet tegen haar in durven te gaan. Ik kan verzekeren dat dit niet het geval was. Hij was in veel zaken strenger dan zijn vrouw. (Ook wel omdat zij niks meer dúrfde te verbieden).

Scherpe kantjes
Vaker blijven de schoonouders loyaal aan hun eerste schoondochter, waardoor de nieuwe vrouw geen eerlijke kans wordt geboden. Ook hebben grootouders vaak medelijden met de kinderen. Na verloop van tijd verandert dit meestal, hoewel de nieuwe vrouw zelden even positief wordt binnengehaald als destijds de eerste. De scherpe kantjes slijten.

Slechte kinderen?
In dit geval sleet de scherpe kantjes niet: De kinderen namen iedere kans te baat om zich te beklagen over hun stiefmoeder. En juist daardoor (angst en onzekerheid) werden door stiefmoeder ook fouten gemaakt. Dit soort dingen kunnen soms oplosbaar zijn, maar in dit geval kon ik eigenlijk weinig uitrichten. Ik kon hen alleen aangeven dat het niet de slechtheid van de kinderen betrof. Kinderen nemen alle kansen die hen geboden worden waar. Dat is geen slechtheid, maar bijna een wetmatigheid.

Een ongelukkige uitkomst
Om zelf de conflicten te vermijden hebben deze mensen ervoor gekozen om het contact met opa en oma te verbreken, zelfs vader kwam niet meer bij zijn familie. Ik heb zo’n breuk ooit voorkomen, maar dan moet je er op tijd bij zijn.

Een mevrouw stond op het punt na haar vakantie de relatie te verbreken. Ze had zich er enorm op verheugd zeker omdat ze ervoor hadden moeten sparen. Ze hadden het niet breed. Maar eenmaal in de auto begon het zoontje van haar vriend al te zeuren: hij wilde dat ze er al waren, hij wilde een ijsje, hij had honger, hij had dorst, etc.

Kinderen kunnen zeuren….
De twee kinderen van mevrouw waren heel anders, rustig en stil zaten ze zonder te zeuren, te mopperen en te ruziën in de auto. Uiteindelijk ging vriendin maar naast haar kinderen zitten en mocht het lastige zoontje voorin in de hoop van het gezeur af te zijn. Het hielp echter niet. Hij moest telkens wat hebben bij de volgende stop. En daarna begon het gezeur weer…..

Zwijgen of niet
Mevrouw had gezwegen om de vakantie niet te bederven. Tijdens de eerste twee dagen op de camping hield ze zich ook nog in. Maar ondertussen had zijn zoon al van alles gekregen, dingen die zij haar kinderen zelden gaf en ook niet kón geven. De verschillen waren groot en eigenlijk ook onnodig.

Dat verwende joch
Toen uiteindelijk de bom barstte en zij het niet meer kon inhouden viel ze tegen haar vriend uit: “potverdorie, dat verwende rotjoch krijgt steeds zijn zin”. Ze kregen ruzie en de volgende dag dacht ze er zelfs over om met haar kinderen te vertrekken. Maar dat kost ook weer zoveel extra geld…..

Uitzingen
Ze besloot de vakantie maar uit te zingen. Haar boze uitval had er wel toe geleid dat zoontje wat minder verwend werd en zelfs af en toe een “nee” te horen kreeg. Maar meestal werd een “nee” alsnog een “ja” als het joch maar lang genoeg zeurde. Mevrouw was opgelucht geweest toen de vakantie voorbij was.
Voorkómen van vakantieproblemen is niet gemakkelijk, maar als je weet dat je partner geen nee kan zeggen, dan is een gezamenlijke vakantie misschien niet verstandig.
En de relatie verbreken is niet persé nodig, eraan werken wel! Dat is wat ze nu gaan doen.

De relatie tussen vader- en dochter is bijzonder. Het gedrag van dochters kan bezitterig en zelfs verleidend zijn richting papa. Vaders zijn daar gevoelig voor. Moeders en zonen hebben vaak ook zoiets, maar zonen zijn eerder beschermend naar hun moeder en minder verleidend. Natuurlijk is wat ik hier schets ook beslist niet voor iedereen geldig. Maar in een samengesteld gezin kan de band tussen vader en dochter in de weg staan als het gaat om de nieuwe relatie. Vaders houding hierin is belangrijk: hij is verantwoordelijk voor de grenzen hierin.

Hij is van mij
Vaak laten dochters (aankomende) de stief/bonusmoeder duidelijk weten dat zij nummer één zijn voor papa. (En dat de stief/bonusmoeder in de verste verte nooit nummer twee zal worden). Het is nogal een verschil: een kind of een partner hebben. Maar dochters kunnen hun vader volledig in beslag nemen en de nieuwe vriendin op afstand houden. En nee, dat wordt niet beter nadat men gaat samen wonen.

Geen lol aan
Dat is misschien grappig als het gaat om een kind van 4 en zo lang het tijdelijk is. Maar er is weinig lol aan als je steeds te verstaan wordt gegeven dat jóuw aanwezigheid eigenlijk niet gewenst is, dat jij voor dochter nog minder dan lucht bent. Het doet zeer. Zeker als je partner het niet serieus genoeg neemt.

Jaloezie
Vaders hebben vaak niet door hoe subtiel het gaat. En ook niet hoe het voelt om steeds aan de kant gezet te worden. Zij benoemen het als jaloezie. Alsof jij concurreren wilt met een meisje van 10 of 16 jaar…. Dat is niet wat het is, ook al lijkt het misschien zo

Is het goed voor een kind?
Of je het nu labelt als jaloezie (vanuit de vader) (jaloezie) of als hinderlijk gedrag (vanuit de partner), eigenlijk doet er dat niet toe. Het gaat erom of het goed is voor een kind dat zij papa om haar vingertje kan winden. Het is een ouderwetse visie dat meisjes hun vader “gebruiken” om hun verleidingskunsten op te testen, maar je komt het vooral in traditionele gezinssituaties nog tegen.….maar papa hoeft er niet in te trappen…toch?

Grenzen
Papa mag het stiekem best leuk vinden, maar moet er wel paal en perk aan stellen. In een samengesteld gezin is het extra vervelend: de partner is geen ouder en voelt het als concurrentie. Tenslotte is het nooit goed als kinderen altijd hun zin krijgen. Ze leren er niks van. Kinderen hebben gren

Hoewel het goed tussen ons gaat, ben ik sinds kort aan het twijfelen over ons voornemen
om samen te gaan wonen. Mijn vriend en ik hebben beide kinderen uit een vorige relatie.
We kennen elkaar 1½ jaar en ik zou samen met mijn zoon bij hem intrekken. Mijn vriend heeft een zoon en een dochter die fulltime bij hem wonen (moeder is overleden). Hij heeft ervoor gekozen te blijven wonen omdat dat voor zijn kinderen minder ingrijpend is.
Ofschoon we een heerlijke tijd hebben en voortaan samen willen zijn, hoor ik vaak dat het ingewikkeld is om een samengesteld gezin te vormen. Ik heb steeds gedacht: bij ons wordt het geen probleem. Zijn kinderen mogen mij graag en mijn zoon mag hem ook graag, en de kinderen kunnen onderling goed overweg.

De laatste weken begin ik te twijfelen. Ik wil graag het huis wat aanpassen (andere gordijnen, ander kleurtje op de muur, etc.), zodanig het huis ook een beetje van mij wordt. En nu blijkt dat hij zich daartegen verzet: alles moet blijven zoals het was. Uiteindelijk is hij het alleen eens met de aanschaf van een nieuw bed, maar ook de slaapkamer is volgens hem goed zoals die is. Het begint me te benauwen.

Ik kan heus wel afstand doen van mijn eigen spullen, maar ik vind het toch wel ver gaan dat hij absoluut niet wil dat zijn kinderen geconfronteerd worden met veranderingen in huis. Ik heb steeds gedacht dat dit wel zou veranderen, maar ik krijg het nu benauwd. Vooral omdat ik elke keer weerstand krijg als ik een kleine verandering voorstel.
Mijn advies in zo’n geval: bij twijfel: niet doen.

Ruim 8 jaar hadden ze gewacht om te gaan samenwonen. Twee gescheiden partners met kinderen. Ze waren het moe om steeds de spullen te pakken, steeds weer van de een naar de ander te gaan. Geschikte huizen hadden ze voorbij laten gaan en nu was er weer een huis wat voor hen ideaal leek. Deze keer zette men de stap.
Er was weliswaar wat gedoe met zijn zoon van 20 jr. Zijn twee dochters woonden inmiddels op zichzelf. Zijn vriendin had twee jongere kinderen. Ieder kreeg een eigen kamer.

De 20-jarige zoon van vader had zijn studie afgebroken en wilde gaan werken, maar dat kwam niet van de grond. Vader probeerde hem aan de slag te krijgen, maar behalve wat losse twijfelachtige baantjes, kwam er geen zekerheid. Vader wilde hem bijbrengen dat je niet kunt leven van de lucht.

De vriendin van vader was wel lang geduldig gebleven, maar zag eigenlijk al jaren aankomen dat dit zo niet goed kwam en dus zat zij vader op de hielen. Geduld raakt een keer op. En kon zij het niet meer laten om zich te bemoeien met deze jongen. Een keer had ze zelfs ronduit ruzie gemaakt met stiefzoon. Dat is nooit verstandig, maar wel begrijpelijk. Zij is niet de moeder, zij is dus niet de opvoeder. De ruzie tussen mevrouw en stiefzoon leidde dus ook tot ruzie met vader.

Dit soort situaties (waarbij het al te lang heeft geduurd) komen vaak voor. Vader zat er verslagen bij, toen ze bij mij in de spreekkamer dit verhaal vertelden. Het samenwonen met de nieuwe partner ging al zo snel mis. Hij had nu ook het problematische ontdekt van zijn “hart-op-de-tong” vriendin gezien. Het had geleid tot moeilijkheden met zijn zoon.

Hoewel ze dat niet direct inzagen was er intensieve begeleiding nodig, vooral om vader te helpen zijn standpunten te volgen, en niet die van zijn vriendin, als het ging om zijn zoon. Wil dat zeggen dat hij haar wensen niet moet respecteren? Nee. Maar je moet wel bij je eigen uitgangspunt beginnen.

Andere opstelling van je kind kan alleen door een andere opstelling van jezelf.

(Maar dat is niet altijd eenvoudig.)

Je denkt misschien: dat varkentje was ik wel even, maar vaak valt het tegen als je je onvoldoende voorbereidt.

Mevrouw had er genoeg van steeds te investeren in de kinderen van haar vriend en niks terug te hoeven verwachten. Hij was van goede wil, begreep haar volkomen maar dacht eer niks aan te kunnen veranderen. Bij mij in de praktijk kwam hij erachter dat dit wél kon. En dat alleen HIJ er iets aan kon veranderen. Hij onderschatte echter hoe moeilijk dit was.

Ik probeerde hem te laten inzien dat zijn gedrag hierin cruciaal was, en dat hij vooral zichzelf onder de loep moest nemen. Het leek hem echter niet zo’n probleem. Hoewel hij goede voornemens had gemaakt was er weinig van terecht gekomen. Dat komt vaker voor. Het is vaak beter de stap uit te stellen, dan een halve stap te maken. Maar ook als de halve stap is gezet kan het probleem vaak alsnog worden opgelost.

Mensen hebben soms moeite om toe te geven dat ze iets niet kunnen, of niet durven. Ik begrijp dat volkomen. Angst om je kind te verliezen is niet vreemd. Echter: duidelijkheid is iets anders dan boosheid. Hij dacht dat hij boos moest worden. Echter ingrijpen is belangrijk, boosheid hoeft maar zelden. .

Echter je kunt een gedragsverandering niet “tussen de soep en aardappelen” bewerkstelligen. Een echte verandering kan pas als je er echt een PUNT van maakt, als je er echt voor gaat zitten.

Een goede voorbereiding is belangrijk. Ik heb daar wel honderd tips voor. Afhankelijk van het soort kind, de relatie zoals die is, het type ouder, de situatie eromheen, probeer ik mee te denken wat voor deze situatie verstandig is. Ik geef zelden zo maar wat tips uit de losse pols, want sommige tips kunnen desastreus uitwerken als je de situatie eromheen niet meeweegt.

Als je onzeker bent over het kiezen van je woorden is het soms een idee om thuis nog eens te oefenen met je partner, zodat je op het moment suprême niet voor verrassingen komt staan. Oefenen mag natuurlijk ook bij mij in de praktijk.

Zij had 2 kinderen, die weliswaar contact hadden met hun eigen vader, maar daar weinig mee hadden. Hij was zelf ook kind gebleven en had ze niks te bieden. Maar moeders vriend was geweldig met de kinderen van zijn vriendin. Ze zagen hem (ook al was hij soms streng) meer als een vader dan hun eigenlijke vader.
De vriend van moeder had eveneens een zoon. Deze was 15 jaar maar functioneerde op een leeftijd van een kind van 5. De kinderen van zijn vriendin, die jonger waren, schoten hem op allerlei manieren mijlenver voorbij. Pijnlijk voor deze vader om te zien.

Deze zoon kwam slechts 1x per 2 weken bij dit gezin, en cirkelde dan voortdurend om vader heen. Hij kreeg amper de tijd om naar het toilet te gaan. Zijn vriendin ergerde zich eraan dat hij steeds werd opgeëist door zijn kind, zelfs zo erg dat ze het gevoel had dan nauwelijks te bestaan (niet voor de zoon, wat ze begreep, maar ook niet voor vader!) Ze nam het vader soms een beetje kwalijk dat hij dan alleen oog had voor zijn kind. Maar hij hield natuurlijk van zijn zoon, en was blij omdat hij hem eindelijk weer eens zag. Ook dat was volkomen gerechtvaardigd.
De vriendin had zeker geen hekel aan de jongen, maar steeds het gevoel te hebben dat niemand ertoe deed was lastig. Soms hadden haar jongens de jongen wel mee op sleeptouw genomen, maar uiteindelijk paste dat niet, ze waren hem ontgroeid.

De laatste tijd waren er steeds meer irritaties tussen het stel. Vader kreeg het gevoel dat zijn vriendin zijn zoon liever “wegmoffelde”. Hoewel dat niet haar bedoeling was, wilde ze soms wel liever dat hij maar vast op bed lag, zodat zij ook nog even tijd had met vader. Zij vond het lastig voor haar vriend een heel weekend nauwelijks te bestaan.
Erover praten hielp niet. Dan kwam hij direct met een vergelijking: ik doe toch óók van alles voor jóuw kinderen, ik offer me toch ook regelmatig op. En jouw kinderen zijn er bijna altijd!! Dan zei ze maar niks meer.

Gelukkig kon ik hen toch helpen: ik deed enkele tips aan de hand waardoor zij een begin van een band kon ontwikkelen met zijn zoon. Hierdoor kreeg zij iets meer invloed op de situatie en kon hij zien dat zij investeerde in zijn kind. En hij moest leren om vergelijkingen achterwege te laten en zijn verdriet toe te laten om datgene wat hij in zijn kind miste.

Ze waren verliefd geworden. Hij was getrouwd, een zoontje van 12 jaar, hun huwelijk stelde al lange tijd niks meer voor. Zij was een heel stuk jonger, woonde op zichzelf. Bij de mediator gaf de zoon duidelijk aan wat hij wilde: bij papa blijven wonen en mama niet te ver uit de buurt, zodat hij zelf daarheen kon fietsen.

Vader zou moeder helpen bij het zoeken naar een woning in de buurt. Maar moeder kwam oorspronkelijk niet uit de omgeving, wilde liever terug naar haar geboorteplaats. Dit was zo’n 25 km verder weg. Ofschoon hun zoon daar erg verdrietig over was , bleef moeder bij haar besluit.

De vriendin die duidelijk was zelf geen kinderen te willen onderschatte duidelijk hoe een mens verandert als hij vader of moeder wordt, hoe logisch men de verantwoordelijkheid neemt voor de kinderen. Zij dacht heel naïef er weinig zou veranderen als ze bij hem introk. Ze zouden alleen vaker bij elkaar kunnen zijn. Zij had ook duidelijk te kennen gegeven géén rol in de opvoeding te wensen en vader had aangegeven dit ook niet te verwachten, maar hij had ook niet in de gaten dat iemand zonder kinderen niet weet hoe het is als je kinderen hebt. Hij was zijn kind gewend. Zij had een leuke baan en wilde alleen maar meer bij deze man zijn, niet bij “een vader”. Voor haar hoefde die zoon niet, voor hem was hij superbelangrijk.

Natuurlijk: de zoon was geen klein kind meer: op 12-jarige leeftijd doen ze een heleboel zelf. Maar ze hebben nog steeds behoorlijk wat ouderlijke begeleiding nodig. Het viel de vriendin zwaar tegen, dat vader de zoon niet wegstuurde naar moeder als zoonlief liever bij vader bleef. Zo had het stel weinig tijd voor elkaar, zaten ze steeds “opgezadeld” met een jongen waar zij niks mee had. Dat viel haar zwaar tegen.

Het viel vader juist tegen dat zijn vriendin geen behoefte had om te investeren in de relatie. Hij snapte niet dat zijn vriendin niet inzag hoe leuk zijn zoon was en hoeveel plezier je daarmee kon hebben. Pogingen om het contact tussen vriendin en zoon aan te moedigen mislukten omdat de vriendin daar geen zin in had. Gedesillusioneerd kwamen ze bij mij.

Met enige creativiteit hebben we allerlei kleine oplossingen bedacht zodat het stel meer tijd had voor elkaar, in de hoop dat contactgroei zou plaatsvinden. Maar zij bleek niet bereid om te investeren in de relatie met zijn zoontje. En dan is er geen houden aan. Inmiddels had ze geen eigen woning meer om op terug te vallen. Met een solide voorbereiding had dit allemaal voorkomen kunnen worden. Waarschijnlijk hadden ze dan nog een tijd blijven LAT-ten.

Weet waar je aan begint!

Ze waren verliefd geworden. Hij was getrouwd, een zoontje van 12 jaar, hun huwelijk stelde al lange tijd niks meer voor. Zij was een heel stuk jonger, woonde op zichzelf. Bij de mediator gaf de zoon duidelijk aan wat hij wilde: bij papa blijven wonen en mama niet te ver uit de buurt, zodat hij zelf daarheen kon fietsen.

Vader zou moeder helpen bij het zoeken naar een woning in de buurt. Maar moeder kwam oorspronkelijk niet uit de omgeving, wilde liever terug naar haar geboorteplaats. Dit was zo’n 25 km verder weg. Ofschoon hun zoon daar erg verdrietig over was , bleef moeder bij haar besluit.

De vriendin die duidelijk was zelf geen kinderen te willen onderschatte duidelijk hoe een mens verandert als hij vader of moeder wordt, hoe logisch men de verantwoordelijkheid neemt voor de kinderen. Zij dacht heel naïef er weinig zou veranderen als ze bij hem introk. Ze zouden alleen vaker bij elkaar kunnen zijn. Zij had ook duidelijk te kennen gegeven géén rol in de opvoeding te wensen en vader had aangegeven dit ook niet te verwachten, maar hij had ook niet in de gaten dat iemand zonder kinderen niet weet hoe het is als je kinderen hebt. Hij was zijn kind gewend. Zij had een leuke baan en wilde alleen maar meer bij deze man zijn, niet bij “een vader”. Voor haar hoefde die zoon niet, voor hem was hij superbelangrijk.

Natuurlijk: de zoon was geen klein kind meer: op 12-jarige leeftijd doen ze een heleboel zelf. Maar ze hebben nog steeds behoorlijk wat ouderlijke begeleiding nodig. Het viel de vriendin zwaar tegen, dat vader de zoon niet wegstuurde naar moeder als zoonlief liever bij vader bleef. Zo had het stel weinig tijd voor elkaar, zaten ze steeds “opgezadeld” met een jongen waar zij niks mee had. Dat viel haar zwaar tegen.

Het viel vader juist tegen dat zijn vriendin geen behoefte had om te investeren in de relatie. Hij snapte niet dat zijn vriendin niet inzag hoe leuk zijn zoon was en hoeveel plezier je daarmee kon hebben. Pogingen om het contact tussen vriendin en zoon aan te moedigen mislukten omdat de vriendin daar geen zin in had. Gedesillusioneerd kwamen ze bij mij.

Met enige creativiteit hebben we allerlei kleine oplossingen bedacht zodat het stel meer tijd had voor elkaar, in de hoop dat contactgroei zou plaatsvinden. Maar zij bleek niet bereid om te investeren in de relatie met zijn zoontje. En dan is er geen houden aan. Inmiddels had ze geen eigen woning meer om op terug te vallen. Met een solide voorbereiding had dit allemaal voorkomen kunnen worden. Waarschijnlijk hadden ze dan nog een tijd blijven LAT-ten.

Ik hoor deze verzuchting nogal eens. Men wil een gewóón gezin zijn, en liefst ook één geheel. Een samengesteld gezin is echter allerminst gewoon, het is ook dáárom dat het scheidingspercentage zoveel hoger ligt dan bij gewone gezinnen (échte gewone gezinnen, voor zover die bestaan).

Enkele voorbeelden

Men probeert het verschil te ontkennen door:

Ontkennen dat men minder houdt van het kind van de partner dan van het eigen kind
Alles móet SAMEN gebeuren, niets mag alleen met de eigen kinderen
Er wordt steeds vergeleken (als jouw kind dat mag, mag het mijne dat ook)
Men neemt automatisch de opvoedingstaak van de afwezige (gescheiden) ouder over
Men gedraagt zich als papa of mama van de stief/bonuskinderen




Ken je plaats!

Je bént niet de ouder en je wordt het ook nóóit. Maar er kan wel een mooie band opbloeien tussen kinderen en de stiefouder, juíst als je accepteert dat je niet de ouder bent. “Moet ik dan altijd maar slikken? Mag ik dan nooit wat zeggen?” Nee hoor, je hoeft je niet op de kop te laten zitten. Jij woont er ook, ook aan jou moet recht worden gedaan.




Recht doen

En daar gaat alles over in een samengesteld gezin. Hoe kun je iedereen recht doen? Iedereen betekent ook de afwezige ouders, de gescheiden ex-partners, en soms: de overleden partner en diens familie. En ook: recht doen aan het verleden: wat waren de gewoontes voorheen.

Gewoontes hoeven niet altijd zo te blijven en kunnen zeker veranderen. Maar je kunt er ook niet zo maar aan voorbij gaan.




Gevoeligheid

Je dient een zekere gevoeligheid te ontwikkelen voor rollen, posities, belangrijke zaken. Tegelijk ben je er zelf ook nog. Waarom zou jij niet beledigd mogen zijn, als kinderen jou over het hoofd zien? Natuurlijk kan dat gebeuren, heel vaak zelfs. En inderdaad je voelt je soms buitenstaander. Het gaat erom dat iedereen zich bewust is van deze gevoeligheid, dat de uitdaging wordt benoemd.

Het gaat erom dat je het snapt

Maar daar moet je woorden voor hebben, daarvoor moet je ook snappen hoe het werkt. Willen jullie het ook beter begrijpen? Maak dan snel een afspraak.

Een samengesteld gezin runnen is niet makkelijk. De dynamiek in een samengesteld gezin is anders en er zijn meerdere loyaliteiten die door elkaar lopen. In een samengesteld gezin heb je uitdagingen die je niet hebt in een traditioneel gezin.
Een aantal van deze uitdagingen zijn:
* hoe maak je van twee gezinnen één gezin?
* als zowel jij als je partner allebei kinderen hebben dan zie je dat er vaak verschillende opvoedstijlen zijn. Hoe ga je hier op een goede manier mee om?
* de relatie met je kinderen is anders dan de relatie met je stiefkind. Hoe krijg je als stiefouder een goede relatie met je stiefkind?
* de relatie met je ex-partner kan zorgen voor spanningen in je samengestelde gezin.

Dit zijn onderwerpen waar stellen vaak niet aan denken wanneer ze verliefd en vol vertrouwen gaan samenwonen.

Het is belangrijk om met elkaar te bespreken hoe je hier mee om wilt gaan. Als je dit van te voren bespreekt en het lukt je om hier afspraken over te maken dan zal er meer harmonie zijn in je samengestelde gezin.

Voordat je samenwoont als samengesteld gezin lijkt het allemaal tamelijk eenvoudig. Maar als je de kinderen van je partner dagelijks meemaakt is het wat anders. Je ergert je In stilte aan kleine dingen, probeert het niet te voelen, maar dan worden dingen steeds meer storend. Het ene kind slurpt, of hoest zonder hand voor de mond, het andere kind laat kleding en vuile kleding slingeren of gooit alle tassen, boeken etc. in de huiskamer op tafel.

Als het jou stoort, mag je er zeker iets van zeggen. Je moet je gevoelens serieus nemen. Maar ook al zeg je tegen kinderen 100 keer dat ze de deur moeten sluiten…. Als het 2 keer gebeurt mag je al blij zijn…..
Een kleinigheid in de ogen van de ander kan jou storen. Hoe zeg je dat? En hoe zorg je ervoor dat je geen zeurpiet wordt gevonden? Dat is een kwestie van leren, een kwestie van psycho-educatie.

Het is belangrijk te leren zowel de rol van partner als van niet-ouder vervullen. Volwaardig partner zijn, zonder jezelf tekort te doen en toch niet de rol van opvoeder over te nemen. En de ouder moet leren om de partner serieus te nemen, zijn/haar gevoeligheden serieus te nemen en de eigen gevoeligheid als het om de kinderen gaat, te verdragen. Want als het om jouw eigen bloedjes gaat dan ben je gevoelig. Niemand mag wat over jouw kinderen zeggen (zelfs niet als hij/zij gelijk heeft).

Er mag zeker gesproken worden over de opvoeding van kinderen, maar zodanig dat je de kinderen en elkaar heel laat. De nieuwe partner kan dan een prachtige rol vervullen en datgene aanvullen wat de natuurlijke ouder misschien niet in zich heeft. Dan is het een win-winsituatie.

Kleine dingen zullen er altijd zijn maar dan wordt het een uitdaging om ze op te lossen. En daarna voelt iedereen zich goed en serieus genomen. In een samengesteld gezin is echter nooit iets vanzelfsprekend. Altijd weer blijf je voelen het verschil tussen eigen/niet eigen. En dat is ook leerzaam. Zowel voor de kinderen als voor jezelf.

De boosheid van mevrouw was groot. Na jaren ploeteren was de relatie met haar vriend stuk gelopen omdat hij zo’n akelige rot-dochter had. Zo zag ze dat. Als iemand zo duidelijk een kind de schuld geeft laat ik hem of haar eerst uitrazen. Natuurlijk is een kind nooit schuldig ook al kunnen pubers wel heel vervelend doen, dat is zeker zo.

Mevrouw had zelf een kind, en haar vriend had ook een zoon, die verder weinig problemen gaf. Mevrouw had zelf geleden onder Joyce, de dochter van haar vriend, maar haar kind eveneens. En natuurlijk, alle keuzes die wij als volwassene maken hebben invloed op onze kinderen.

Als mevrouw Joyce of haar vader aansprak op iets, nam hij steevast zijn dochter in bescherming. Dat doen ouders meestal, en nog meer als er ook sprake is van schuldgevoelens bij vader. Vader had medelijden met Joyce, omdat haar moeder nauwelijks in staat was om een kind op te voeden

Ook bij moeder, maar eveneens als zij bij vader en zijn vriendin verbleef, trok Joyce alle aandacht naar zich toe. Ze ging tussen de vriendin en vader in zitten, en als mevrouw daar een opmerking over maakte kreeg ze van vader te horen dat ze jaloers was op een kind van 13 jaar. Het gedrag van Joyce (verleidelijk gedrag naar vader) was vreselijk irritant. Zij wilde bepalen wat er gegeten en gedronken werd, anders at ze niet. En vader koos dan partij voor zijn dochter.

Als mevrouw (in het begin van de relatie) iets voor Joyce kocht werd het niet gewaardeerd. Sterker nog, ze kon er heel laatdunkend over doen (dat stomme vest). En als mevrouw haar of de kinderen in het algemeen een advies gaf, dan liet ze duidelijk blijken het allemaal onzin te vinden. Soms zei ze rechtuit: jij hebt niks over mij te zeggen.

Het was een enorme beproeving geweest en nu gaf mevrouw Joyce de schuld van het mislukken van haar relatie. Geen enkel kind voedt zichzelf op, dat moeten ouders doen. Vader had hier duidelijk in moeten grijpen. Mevrouw gaf zelf haar eigen kind een duidelijke en liefdevolle opvoeding. Dit kind gedroeg zich over het algemeen prima. Maar toch kon de vader van Joyce zich storen aan bepaalde gedragingen zoals langzaam eten. Dan kon hij het niet laten om daar wat van te zeggen. En dan werd mevrouw woedend: hoe dúrf jij iets te zeggen over mijn kind, terwijl jouw kind wel 100x erger is??

Uiteindelijk had men besloten de relatie te stoppen, maar dit betekende voor mevrouw een extra verhuizing met haar dochter naar een andere plaats, een verandering van school voor de dochter, kortom: een heleboel vervelend gedoe. Ook al die ergernis kwam bij Joyce terecht. En eigenlijk ligt de verantwoordelijkheid bij de ouders van Joyce, niet bij Joyce zelf. Een kind kan maar zo lastig zijn als je als ouders toelaat. Grenzen stellen is essentieel.

Je kunt het een kind niet aanrekenen als het verwend en vervelend is. Het moet wél een halt toe worden geroepen. Schelden dat het rotkind is, is dus ook niet correct. Toch kan iemand er zó veel last van hebben gehad, dat ik schelden en boosheid niet meteen de kop indruk.

Maak voor dat je gaat samenwonen afspraken over hoe je de rol van de ander ziet t.a.v. de opvoeding van je kinderen. Ik zie regelmatig dat relaties stranden omdat hier van te voren nooit over gesproken is en het dan tijdens het samenwonen problemen gaat opleveren.
Heb het over hoe je het voor je ziet, welke rol neemt die ander in, welke opvattingen hebben jullie over opvoeden, komen die overeen, zo niet waar zitten de verschillen en hoe ga je daar mee om? Door deze dingen van te voren te bespreken voorkom je een hoop problemen!

Een hele uitdaging om samen met verschillende ouders goede afspraken te maken. Hoe krijgen ex-en een plek? Wat als er door een overlijden één van de partners alleen is komen te staan? Enz., enzovoorts. Het helpt om verwachtingen en wensen aan elkaar uit te spreken en de ander hoeft nog niks te doen, luisteren is het eerst gebod. Echt alleen eerst luisteren en misschien vragen wat de ander denkt nodig te hebben en wat dat mogelijk gaat helpen. Laat je begeleiden, dat helpt om anders te kijken, andere vragen te gaan stellen en uiteindelijk worden jullie daar beiden echt beter van!

Wanneer je een relatie start waarin (1 van) beiden al kinderen uit een vorige relatie hebben, dan komen er 2 culturen bij elkaar. Dit vraagt andere dingen dan die je in een gezin tegenkomt waarbij beiden de biologische ouders zijn van de kinderen. Het gaat om het accepteren van de verschillen. Mogen die er zijn?
Kan dit niet? Ga hier dan mee aan de slag omdat je anders vast zult lopen in deze nieuwe relatie.

Het zal niet meevallen. Wellicht helpt het dat de ouder de ouder blijft!
De ouder voedt op. De niet-ouder kan hoogstens de ouder ergens over aanspreken als de kinderen er niet bij zijn.

Bespreek samen dat er vriendelijk en beleefd wordt gedaan tegen de niet-ouder. Tenslotte moeten de kinderen ook respectvol zijn tegen familieleden, buren, oppas e.d.. Dus zéker ook tegen de niet-ouder.
De niet-ouder hoeft ook alleen maar vriendelijk en beleefd te zijn tegen de bonuskinderen.

Je verbeeldt het je niet, het samenvoegen van twee gezinnen is echt heel ingewikkeld en het legt vaak een druk op de nieuwe relatie(s). Je neemt tenslotte ieder je eigen normen en waarden mee en dat is voor twee nieuwe ouders vaak al flink afstemmen, laat staan voor drie of vier mensen.
Ook voor een therapeut is het vaak moeilijk, omdat je bijna altijd één of meerdere partijen in het geheel mist, namelijk de andere ouder(s). En ondanks dat ze niet in de spreekkamer aanwezig zijn, hebben ze heel veel invloed. Het allermooist is het als je allemaal met respect voor elkaar samen afspraken kunt maken, maar meestal lukt dat niet. Wat dan prioriteit nummer 1 moet zijn, is duidelijke afspraken met de nieuwe partner waar je allebei achter kunt staan. en vervolgens de loyaliteit naar de juiste persoon in de situatie hebben. Wanneer je samen een nieuwe gezinssituatie start, moet je het vantevoren over een aantal scenario's eens zijn. O.a. 'wie bepaalt welke regels als de kinderen hier zijn en hoeveel zeggenschap heeft de 'stief/bonusouder'?
Het verbaast mij steeds weer hoeveel mensen dit niet doen, óf omdat ze denken dat bepaalde dingen voor zich spreken (en er dan gaandeweg achter komen dat de ander dit toch heel anders ziet), óf omdat ze er niet uit komen en het op z'n beloop laten, wat uiteindelijk altijd conflictsituaties en teleurstellingen oplevert. Mijn advies is: ga naar een goede gezins/relatietherapeut, ruim vóórdat je hiermee vastloopt.

Je verbeeldt het je niet, het samenvoegen van twee gezinnen is echt heel ingewikkeld en het legt vaak een druk op de nieuwe relatie(s). Je neemt tenslotte ieder je eigen normen en waarden mee en dat is voor twee nieuwe ouders vaak al flink afstemmen, laat staan voor drie of vier mensen.
Ook voor een therapeut is het vaak moeilijk, omdat je bijna altijd één of meerdere partijen in het geheel mist, namelijk de andere ouder(s). En ondanks dat ze niet in de spreekkamer aanwezig zijn, hebben ze heel veel invloed. Het allermooist is het als je allemaal met respect voor elkaar samen afspraken kunt maken, maar meestal lukt dat niet. Wat dan prioriteit nummer 1 moet zijn, is duidelijke afspraken met de nieuwe partner waar je allebei achter kunt staan. en vervolgens de loyaliteit naar de juiste persoon in de situatie hebben. Wanneer je samen een nieuwe gezinssituatie start, moet je het vantevoren over een aantal scenario's eens zijn. O.a. 'wie bepaalt welke regels als de kinderen hier zijn en hoeveel zeggenschap heeft de 'stief/bonusouder'?
Het verbaast mij steeds weer hoeveel mensen dit niet doen, óf omdat ze denken dat bepaalde dingen voor zich spreken (en er dan gaandeweg achter komen dat de ander dit toch heel anders ziet), óf omdat ze er niet uit komen en het op z'n beloop laten, wat uiteindelijk altijd conflictsituaties en teleurstellingen oplevert. Mijn advies is: ga naar een goede gezins/relatietherapeut, ruim vóórdat je hiermee vastloopt.

Een samengesteld gezin met kleine kinderen is bijna altijd complex. Je hebt te maken met 2 ex-parnters, ex-families, en daarbij soms ook nog wederzijdse emoties waardoor de vorige relatie is stuk gelopen. Bijzonder belangrijk is te beseffen dat een samengesteld gezin ook een eenheid moet zijn in zichzelf. Dat betekent dat beide partners dus de nieuwe ouders zijn van de kinderen. De nieuwe partner is dus ook zeer nauw betrokken bij de opvoeding van de kinderen van de ander. Als je dat niet voldoende doet heb je een bron van problemen omdat er meestal ook een gevoel van concurrentie ontstaat en omdat je uit verschillende opvoedgewoontes komt. Afstemmen is cruciaal en samen optrekken als nieuw ouderpaar schept duidelijkheid naar je kinderen.

Spreek van te voren duidelijk naar elkaar uit wat je verwachtingen zijn van jullie nieuwe samenlevingsvorm.
Ik noem bewust geen gezin omdat het "basisgezin" (biologische ouders en kinderen) nooit vervangen kan worden! Natuurlijk zijn er mogelijkheden om in welke hoedanigheid dan ook opnieuw te gaan samenleven. Maar dat zal nooit hetzelfde kunnen zijn dan in het basisgezin.
Al is het alleen al dat de regels, gewoonten, cultuur die daar was nooit hetzelfde kan zijn in de nieuwe samenlevingsvorm omdat je met een nieuwe partner (ander persoon) dit aangaat. Realiseer je dit als en geef jullie kinderen de ruimte om hun eigen plekje te ontdekken in deze nieuwe samenlevingsvorm.

Zeker wanneer je boven de 30 bent is de kans dat je een nieuwe liefde tegenkomt met kinderen steeds groter. Zo word je -of je nu zelf al kinderen hebt of niet- regelmatig geconfronteerd met ongewild bonusvaderschap. Dit kan een hele leuk rol zijn en tegelijkertijd heeft deze rol altijd uitdagingen. Je kunt een nieuwe liefde tegenkomen met jongen kinderen die nog veel zorg nodig hebben of in een situaties belanden waarin de kinderen van je nieuwe relatie al wat ouder zijn en de ‘acceptatie’ van jou als nieuwe vriend van mama een strijd kan zijn. Het is een rol waar je je vrijwel altijd tussen allerlei belangen, relaties en strijd kunt bevinden en waarin je eigen behoeften en verlangens helder krijgen en uitvoeren niet altijd eenvoudig is. Stiefouder coaching of gesprekken met een relatietherapeut die ervaring heeft met dit onderwerp kan jou en/of je partner samen hierbij helpen. Tegelijkertijd kom je er met helder praten met elkaar ook uit. De volgende drie tips kunnen jou helpen in het leren omgaan met je rol als ‘bonusvader’.

1: laat het klagen over de ex van je nieuwe liefde aan je nieuwe liefde en haar kind(eren) over

We zijn geneigd om steun te bieden als onze partner in nood is. In lichtere mate doen we dit ook wanneer onze partner ‘klaagt’ over haar ex, de vader van haar kinderen. Laat dit los en laat dit aan haar en de kinderen over. Ze zal altijd wanneer jij haar onbewust spiegelt door haar kant te kiezen, de kant van haar ex partner en de vader van haar kinderen -kunnen- kiezen. Zeker in het begin wil jij hieruit wegblijven en haar – hoe moeilijk soms ook- haar eigen keuzes laten maken. Dit geldt ook voor latere situaties, bijvoorbeeld met jonge kinderen wanneer jij een zorg rol gaat vervullen of jullie gaan samenwonen. Je kunt je bonuskind ondersteunen, voor hem/haar zorgen en een eigen beeld laten vormen van de ouders. Jouw mening doet er daarin niet toe. Wees zo objectief mogelijk.


2: neem de tijd om eerst elkaar te leren kennen voor je de kinderen leert kennen en spreek wensen en verlangens uit

Wanneer je verliefd bent wil je vaak zo snel mogelijk bij elkaar intrekken of stappen zetten in je relatie. Gun jezelf, je nieuwe relatie en haar kinderen om te wennen. Kijk eerst of de relatie stabiel is en jullie met elkaar verder willen. Daarna kun je eens voorzichtig een gesprek hebben over hoe jullie dit beide voor je zien. Je hoeft dit niet van je nieuwe relatie te laten afhangen je kunt dit ook zelf bespreekbaar maken. Denk dan van te voren eens na over wat je wilt, welke stappen wilt zetten en wanneer. Een handige tip is, wanneer je de kinderen gaat ontmoeten is om een leuke activiteit te plannen om samen te doen. Zo leidt je wat af van het serieuze en leer je elkaar toch op een ontspannen manier -soms spelenderwijs- kennen.

3: probeer een vader te zijn zonder dé vader te worden

Je zal zeker bij jongere kinderen de neiging krijgen om de dingen te doen die de vader van een kind ook doet. Je hebt natuurlijk een vaderlijke rol, tegelijkertijd heeft het kind -in veel gevallen- een echte vader. En die vader ben jij niet en zal je ook nooit worden. Probeer een vaderrol te vervullen zonder de vader te willen vervangen. Laat je bonuskind bijvoorbeeld kiezen hoe zij of hij jou wil noemen in plaats van papa of heb het eens over wat hij of zij graag met jou wil doen of wat je voor hem of haar kan betekenen. Daarnaast kan je dit ook eens in goed overleg bespreken met je partner en de vader van de kinderen. Wat willen jullie? Op welke manier zien jullie het voor je?

Als je deze tips volgt zal je meer plezier halen uit jouw rol en kun je er mogelijk zelfs van genieten :-). Het is een hele fijne, belangrijke rol waar een kind heel veel lol uit kan halen en plezier van kan hebben. Ze kunnen van jou weer andere dingen leren en zullen zich ook aan jou hechten.

Mocht je dit onderwerp zelf of samen lastig vinden dan kan een gesprek met iemand die coacht of relatietherapie geeft helpen. Neem dan gerust contact op.

als twee gezinnen samengaan is het lastig voor de biologische kinderen dat zij minder (soms helemaal niet meer) hun ouder alleen zien/spreken.
Daarom is het belangrijk dat de ouder elke week iets doet met de biologische kinderen. Zo krijgen je kinderen jou alleen te zien, spreken jullie elkaar zonder de nieuwe partner en haar/zijn kinderen en delen jullie een leuke bezigheid.
Luister naar, speel met en geniet van elkaar!

Ieder gezin heeft eigen gewoontes, gezegdes, en eigen normen en waarden. Een eigen cultuur. In een samengesteld gezin komt dat samen. Beide partners komen uit een gezin met een eigen cultuur en het samengesteld gezin is ook weer een mengelmoes van die beide culturen. Kortom in één huis wonen dan drie culturen die op verschillende momenten opspelen en soms strijdig zijn. In een samengesteld gezin veranderen daardoor de partners. Dat lijkt dan kunstmatig, 'of ze plotseling iemand anders zijn'. Maar dat is niet zo. Met elkaar zoek je een passende vorm waarin je de culturen waaruit je komt inbrengt en daarin ook recht wilt doen aan elkaar en aan je zelf. Dat is een zoektocht. Als je je bewust bent dat er altijd verschillen zijn en dat je daar samen een nieuwe weg in moet vinden en dat dat bij tijden elkaar soms kan bijten, dan kan je dat helpen om misverstanden uit de weg te ruimen.

Ook al kun je in een nieuwe relatie met het samengestelde gezin goed met elkaar overweg toch speelt er onderhuids vaak meer dan je kunt beseffen. Het gaat dan vaak om kleine dingen die voor de kinderen 'anders' zijn als voorheen. Dat valt op als dat 'anders' tot spanningen leidt. En er blijft ook altijd een 'vreemd' element in het nieuwe gezin. Hoe goed of slecht ook de relatie voorheen was. Een kind houdt zich vast aan de vertrouwdheid van voorheen. Wees beducht als ouder dat de onvrede er soms dan heel gemeen uit de hoek kan komen. Dat is niet tegen jou of tegen je nieuwe partner gericht. Het is de uitlaat van spanning die soms een kronkelweg neemt.

Dit boek geeft (plus)ouders inzicht in wat er speelt en wat hun rollen zijn. Het biedt concrete handvatten aan partners om steun en begrip te vinden bij elkaar. Zo kunnen emoties zakken en komt er een solide basis om met verschillen en uitdagingen om te gaan. Kinderen kunnen hierdoor gemakkelijker hun plek vinden. Aan de hand van vele voorbeelden toont dit boek hoe je door spanningen heen kunt groeien naar een nieuwe thuis.

Realiseer je dat je kinderen er eerder waren dan je nieuwe partner en zijn/haar kinderen. Houdt die volgorde in stand, dat zal de gemoederen goed doen :)

Als je als 'nieuwe' partner in een relatie in een samengesteld gezin komt heb je een onduidelijke positie: je bent niet echt de vader of moeder. Soms spreken ze van bonusvader of bonusmoeder. Maar wat ben je voor de kinderen? Bij oudere kinderen zal de 'ouderbinding' misschien nauwelijks spreken, maar bij jonge kinderen ben je wel van bijzonder groot belang. Je bent vooral iemand met een dubbele lading. Enerzijds 'niet-de-echte-vader/moeder' anderzijds kun je die rol wel in grote mate toebedeeld krijgen. Als ouder moet je dat verschil altijd blijven beseffen en ook weten dat als er weerstand is, dat niet tegen jou persoonlijk gericht is, maar door de ontstane dubbelheid in de situatie. Dat kan je helpen om wel steunend aanwezig te blijven in je vader of moederrol ondanks dat je het één en ander over je heen krijgt aan afwijzing.

Een heel praktische oefening om zelf tot rust te komen. Kruis je armen over elkaar, pak je handen vast en vouw je armen zo voor je borst. Welke arm zit voor? Dat is de voet die achter komt, kruis je andere voet over je voet. Je zenuwstelsel komt zo tot rust, iets wat je wel eens nodig hebt met een samengesteld gezin. Leer allemaal deze simpele techniek aan en zie dat iedereen rustiger blijft in contact met elkaar.

Belangrijk is dat er ruimte is. Ruimte om aan te kunnen geven wat er bij je speelt. Ruimte om ook even alleen te kunnen zijn als de behoefte er is. Ruimte om leuke dingen te doen, die je energie geven. Ruimte om ruimte te creëren in jezelf door dat te doen wat jou persoonlijk ruimte geeft. Daar gehoor aan te geven en elkaar daarin te dragen.

het lijkt zo mooi, met z'n allen een nieuwe familie vormen.

Ga vooral élke week een dagdeel met je eigen kind(eren) op stap. Al was het maar iets drinken/wandelen.
Het is nl belangrijk dat jouw kind(eren) ook eens hun ouder voor zichzelf alleen hebben.

Je zult merken dat dit jou en de kinderen goed doet.

Juist in een samengesteld gezin gaat het niet vanzelf. Maak vooraf als partners goede afspraken hoe jullie het in jullie huis willen.
Het werkt niet om te zeggen, ik bemoei me niet met jou kinderen en andersom. Wedden dat je er van alles van vindt?? En dan wil je er ook wat over te zeggen hebben. En dat mag in je eigen huis.
Jullie mogen bepalen en de kinderen mogen zich voegen. In overleg en vanuit de methodiek Verbindend gezag.

Een stel bij mij in relatietherapie heeft veel gehad aan het boek:
Hoe maak je een succes van je nieuwe gezin ? van Corrie Haverkort en Marlijn Kooistra-Popelier

Als therapeut heb ik veel gehad aan:
Werken met samengestelde gezinnen van Patricia Papernow

de film Alles is zoals het zou moeten zijn. Leuke film die op grappige wijze en op enigszins realistische wijze laat zien dat de samengestelde gezinnen echt nog harder werken is dan je eerste gezin. Dus bezint eer ge gaat scheiden, het wordt er echt niet altijd makkelijker op. De kinderen zijn vaak nog we te doen en gaan prima, maar de ex die een plek in jouw leven krijgt............dat is a hole different cookie. Maar wen er maar aan want die gaat nooit meer weg. Sluit ze in je amen. If you can't beet them, join them.
En roep een beetje hulp in. Sterkte.

Het is zo belangrijk om als ouder minstens 1 dagdeel per week iets alleen met jouw eigen kinderen te doen. Al is het maar limonade drinken in een kindvriendelijk restaurant.
De kinderen moeten hun ouders al vaak delen met de nieuwe partner en eventuele bonus zussen/broers.

Men ergerde zich vaak verschrikkelijk aan elkaars kinderen. Als ze met z’n tweeën waren was alles prima, maar als de kinderen van een van beiden erbij waren ging het minder goed. De kinderen van mevrouw noemden hun moeder vaak ‘zeikwijf’, als hen iets niet beviel. Wóedend was meneer dan, terwijl mevrouw daar eigenlijk zo aan gewend was dat ze het niet eens meer hoorde.
Zijn kinderen ergerden mevrouw: ze lieten alles uit hun handen vallen waar ze stonden. Overal waar ze geweest waren lag wat. En uiteraard zei hun vader daar wat van. Natuurlijk moesten ze hun rommel opruimen, wat ze dan meestal ook wel deden….. maar niet meteen!

Meneer vond het weer flauw dat mevrouw zich eraan ergerde dat zijn kinderen rommel maakten en het niet direct opruimden. Dus hadden ze een oplossing bedacht: we bemoeien ons niet meer met elkaars kinderen, en we doen het gewoon allemaal ieder voor onszelf! Dat werkte evenmin, want al besluit je je niet langer druk te maken, ergernis laat zich niet wegrationaliseren.

Met veel liefde voor elkaar, maar ook veel ergernis over elkaars kinderen kwamen ze bij mij terecht. Ze hadden weliswaar gehoord dat je ieder je eigen kinderen moet opvoeden, maar hun behoefte om geen verschil te maken had hen toch doen besluiten tot een gezamenlijke opvoeding.

Uiteindelijk zijn er veel dingen die je sámen moet doen, maar dat daarnaast iedere ouder met de eigen kinderen ook apart iets doet is helemaal goed. Ook gezellige dingen. En echt opvoeden van je kinderen dat moet je uiteindelijk samen doen met de andere ouder van het kind, niet met de nieuwe partner. Ze kwamen erachter dat ze allerlei oplossingen bedacht hadden die niet werken. Het gaat erom dat je echt begrijpt hoe zo’n gezin werkt.
Na mijn uitleg, waarbij hun persoonlijke situatie het uitgangspunt was, konden zij weer met plezier opvoeden, maar ook de ergernissen tot een aanvaardbaar peil terugbrengen.

Weten jullie ook niet hoe je dit doet, hoe je weet waar je je als stief/bonusouder wel mee mag bemoeien, en waarmee niet, en wil je dat die vreselijke ruzies ophouden? Maak dan snel een afspraak met de stiefgezincoach Veghel.

….wees je daarvan bewust

Stiefouders hebben meer invloed op de relatie tussen kinderen en hun eigen ouders dan zij soms beseffen. De meeste stief/bonusouders bedoelen het goed en doen wat in hun vermogen ligt. Ook als dingen niet geweldig lopen, doen ze dat meestal niet met kwade opzet. Maar sluit dat aan bij het kind waar het om gaat, met de relatie tussen natuurlijke ouder en kind?


De bonusouder kent het stiefkind nooit zo goed als de natuurlijke ouder. Hij/zij kent zijn/haar kind en heeft een vanzelfsprekende band. De stiefouder moet dus het beste beentje voor zetten. Maar hoe? De meeste stiefouders gaan met hun bonuskinderen om zoals ze met hun eigen kinderen omgaan. Maar ook dat kan niet altijd. Ik herinner me het voorval waarbij de bonusvader zijn bonusdochter (totaal onschuldig en onbewust) aanraakte op een plek die voor haar vervelend was.

Zoiets kan gemakkelijk per ongeluk gebeuren. Meestal wordt het doodgezwegen (soms uit schaamte of doordat men zich niet bewust is van het probleem). Soms wil men het probleem niet groter maken dan het is, en dat kan wel degelijk een argument zijn. Maar daarmee bestaat het risico dat het blijft sudderen. Dit soort kwesties kunnen heus wel opgelost worden, maar zelden door te zwijgen.

Natuurlijk kan de stiefouder eenvoudig en onomwonden zijn excuses aanbieden. Dan is er vaak weinig aan de hand. Maar soms is de natuurlijke ouder (in dit geval de moeder) niet duidelijk in waar zij staat in deze lastige situatie. Zij moet natuurlijk 100% achter haar dochter gaan staan, ook al beseft zij (eveneens voor 100%) dat er absoluut geen kwade bedoelingen waren van haar vriend. Zij wil soms haar vriend niet afvallen. Door onduidelijkheid op dit vlak laat je je kind in de steek, ook al wil je dat niet. En dat leidt weer tot allerlei grotere ellende, waardoor soms het contact verslechtert.

De houding van de ouders is cruciaal. Een kind moet gesteund worden door de ouders, ook al weet die ouder dat de bonusouder geen kwaad in de zin had. Woorden als “dat bedoelde hij niet slecht” maken soms meer kapot dan dat erdoor wordt opgelost. Het zijn precaire onderwerpen en daar moet je zorgvuldig mee omgaan.

Stiefouders kunnen een grote invloed hebben zowel positief als negatief.

Hoewel bonus/stiefouders dat vaak niet in de gaten hebben, kunnen ze een grote invloed op de relatie tussen kinderen en hun eigen ouders. De meeste stief/bonusouders bedoelen het goed en doen wat in hun vermogen ligt, maar soms sluit dat niet aan bij het kind waar het om gaat en met de relatie tussen natuurlijke ouder en kind.

Er is nooit die vanzelfsprekende band tussen de natuurlijke ouder en het kind. De stiefouder moet dus het beste beentje voor zetten. Omgaan zoals ze met hun eigen kinderen omgaan kan niet altijd. Ik herinner me het voorval waarbij de bonusvader zijn 15-jarige bonusdochter (totaal onbewust en totaal niet met een verkeerde bedoeling) een tikje op de billen gaf en daarmee aanraakte op een plek die voor haar niet paste.

Soms gebeurt dit bijna onbewust en zwijgt men het dood, soms uit schaamte of doordat men zich niet bewust is van de gevolgen. Soms wil men de gebeurtenis niet groter maken dan het is, en dat kan een goed argument zijn. Maar daarmee bestaat het risico dat het ondergronds gaat. Dit soort kwesties kunnen heus wel opgelost worden, maar vaak niet door te zwijgen.

In veel gevallen is het voldoende als de stiefouder eenvoudig en onomwonden zijn excuses aanbiedt. Maar soms is de natuurlijke ouder (in dit geval de moeder) niet duidelijk in waar zij staat in deze situatie. Zij moet natuurlijk 100% achter haar dochter gaan staan, ook al beseft zij (eveneens voor 100%) dat er geen kwade bedoelingen waren van haar vriend. Doe je dat niet of onvoldoende dan laat je je kind in de steek, ook al wil je dat niet. En dát leidt weer tot allerlei grotere ellende, waardoor zelfs het contact op de tocht staat.

De houding van de ouders is cruciaal. Een kind moet gesteund worden door de ouders, ook al weet die ouder dat de bonusouder geen kwaad in de zin had. Woorden als “dat bedoelde hij niet slecht” maken soms meer kapot dan dat erdoor wordt opgelost. Het zijn precaire onderwerpen waar je zorgvuldig mee moet omgaan.

Sommige samengestelde gezinnen kunnen uitstekend met elkaar op vakantie, maar helaas gebeurt het vaker het geval dat de vakantie tegen valt. Je zou denken: hoe kan dat nou? Vakantie is toch leuk? Iedereen een goed humeur, niets hoeven en veel mogen….

Een vakantie laat vaak ook precies zien hoe kinderen soms “vervelend” kunnen zijn. Natuurlijk is een kind niet vervelend, maar mogelijk verveelt het zich, voelt het zich niet op zijn gemak, heeft het last van aanpassingsproblemen, de warmte, het slechter slapen of wat dan ook.

Voor mensen is een vaste structuur in het leven van belang: op tijd opstaan, naar werk/school, zo laat eten, zo laat naar bed. En die structuur is met vakantie altijd een beetje zoek. Niet erg, maar het geeft ook ergernissen. De combi laat-naar-bed en alles-is-anders kan zich lelijk wreken.

Als er dan ook nog een kind bij is met een speciale behoefte, een gevoeligheid, een stoornis of wat dan ook, wordt het nog ingewikkelder. Het kind in kwestie wordt misschien aangewezen als “de stoorzender” in alle activiteiten.

Als je zelf geen kinderen hebt is het moeilijk voor te stellen dat kinderen altijd op nummer één komen. Dat is in het dagelijks leven zo, maar wanneer een kind een beetje uit z’n hum is op vakantie dan probeert de moeder of vader àlles te doen om dit kind weer blij te maken. En dat betekent misschien dat jij als partner moet wijken. Al wéér!!

Zeuren om ijsjes, niet door willen lopen als je een trein moet halen, steeds alles uit de handen laten vallen. Ergernissen genoeg. En dan denk je aan quality time met je lief als de kinderen naar bed zijn en begint er weer eentje te krijsen. Of komt huilend uit bed omdat er muggen zitten.

Of op de 1e vakantiedag breekt een kind zijn arm, waardoor hij met van alles geholpen moet worden. En nee, dat gaat niet vanzelf over, het wordt niet beter. Soms is het verstandig de vakanties anders in te richten (bv. ieder apart), maar in elk geval is het goed om te kijken waar de moeilijke momenten zijn geweest en hoe je die kunt vermijden. Want jij hebt ook gewoon vakantie.

Pas nadat allebei hun laatste kind uit huis ging leerden ze elkaar kennen. Men dacht daarom dat de problemen van een samengesteld gezin nooit voor hen van toepassing zouden zijn.. Maar meer en meer merkte zij dat ze regelmatig conflicten hadden over de kinderen, ook al woonden deze elders.

Haar vriend had 4 kinderen waarvan de oudste een dochter was. In het begin was ze wel vriendelijk (maar op haar hoede) maar toen de relatie serieuzer werd, reageerde de dochter vaak stekelig tegen mevrouw. De zonen van haar vriend waren meestal wel aardig.

De kinderen van mevrouw waren blij dat hun moeder weer gelukkig was. Toch vergeleken ook zij haar nieuwe vriend met hun overleden vader, waarbij hij natuurlijk nooit kon tippen aan papa. Mevrouw was gelukkig geweest met hun vader, maar zag ook verschillen. Mevrouw werd in haar beleving nu meer vrij gelaten en kon ook gemakkelijker dingen met vriendinnen ondernemen.

Maar als het om zijn dochter ging, dan moest zij uitkijken. Een kritische opmerking over haar betekende een felle reactie van haar nieuwe vriend. Dan reageerde hij als door een wesp gestoken. Ze probeerde daarom maar niets meer te zeggen over het gedrag van deze dochter, maar dat lukte niet altijd. En dán hadden ze bonje. Nu was deze dochter ook nog zwanger en de hormonen maakten haar zo mogelijk nog moeilijker in de omgang. Daarom kwam mevrouw voor hulp bij mij.

Ik leerde haar hoe mevrouw de kritiek op zijn dochter wat zachter kon formuleren en ik leerde hem dat kritiek geen afwijzing was. Door hen beiden hierin te betrekken en hen gevoeliger te maken voor elkaars pijnpunten werd hun relatie gemakkelijker. Loyaliteit van kinderen naar hun ouders is vanzelfsprekend, maar andersom ook.

Gelukkig gaat het nu goed. Zijn eerste kleinkind is geboren en nu wordt zelfs zijn vriendin wel eens ingeschakeld om op te passen. Ze mag ook een beetje oma zijn. Natuurlijk blijft het een beetje balanceren om niet in conflict te raken, maar ze leren elkaar wat beter waarderen.

Het het verlangen om een 'thuisgevoel' te creëren, versterkt de drang om snel één gezin te willen vormen. De realiteit laat zien dat dit de kans op mislukkingen vergroot. Het elkaar écht leren kennen kost tijd. Laat daarom oude routines bestaan en laat zoveel mogelijk voorwerpen op hun plaats. Kinderen en volwassenen voelen zich veiliger als ze omringd zijn met vertrouwde dingen. Vertrouwde routines als slaaprituelen en favoriete gerechten blijven volhouden, kan kinderen helpen om zich langzaam aan te passen aan de nieuwe gezinssituatie.

De biologische ouder blijft de regels stellen en blijft beslissingen nemen. Als de biologische ouder er niet is, wordt de stiefouder geen ouder die regels oplegt. De stiefouder kan, net als een opa, oma of oppas de verwachtingen van de ouder communiceren en de huisregels laten naleven.
Als er niet geluisterd wordt, is het de biologische ouder die aanspreekt en eventueel sancties oplegt.
Stelregel voor stiefouders is: eerst connectie daarna pas correctie!

1. Neem de tijd en bouw langzaam aan een relatie op met de kinderen

In plaats van te proberen een directe ouderrol op je te nemen, kan het waardevol zijn om een stap terug te doen en jezelf de tijd te gunnen om vertrouwen op te bouwen. Start bijvoorbeeld met kleine, luchtige activiteiten samen, zoals een spelletje spelen of een korte wandeling. Door deze “neutrale” momenten zonder druk te creëren, ontstaat er vaak op natuurlijke wijze meer openheid van de kant van de kinderen.

2. Communiceer open over je gevoelens met je partner

Een samengestelde familie is een gezamenlijke onderneming. Open communicatie met je partner over wat je voelt en wat je misschien lastig vindt, kan veel helpen. Spreek bijvoorbeeld af om wekelijks even te checken hoe jullie allebei in de situatie staan. Bespreek hoe jullie de opvoedrollen willen verdelen, zodat je samen een aanpak ontwikkelt die voor jullie beiden werkbaar is.

3. Herken de waarde van kleine stappen en wees mild voor jezelf

In IBCT moedigen we mensen aan om geduld te hebben en kleine stapjes te waarderen. Accepteer dat je niet meteen een sterke band met de kinderen zult hebben, en dat dat ook niet hoeft. Het kan ook heel krachtig zijn om te erkennen dat jouw rol niet hetzelfde is als die van de biologische ouder, en dat het oké is om een eigen plek in het gezin te hebben. Geef jezelf de ruimte om te ontdekken wat die rol voor jou betekent.

4. Creëer gezamenlijke momenten, maar ook ruimte voor het kind met de biologische ouder

Veel kinderen in samengestelde gezinnen hebben behoefte aan tijd met hun biologische ouder zonder de aanwezigheid van de stiefouder. Plan bewust tijd voor jezelf wanneer jouw partner met zijn of haar kinderen is. Zo behoud je een gezonde balans tussen samen zijn en ruimte geven.

Samen samengestelde gezinnen begeleiden, vooral vanuit een therapie zoals Integrative Behavioral Couple Therapy (IBCT), vraagt vaak geduld en een diepgaand begrip van de dynamiek die zich in deze gezinnen voordoet. IBCT, met zijn focus op acceptatie en empathische verbinding, biedt enkele waardevolle inzichten en technieken die specifiek stiefouders kunnen helpen in hun rol. Hier zijn vier tips, vanuit een therapeutisch perspectief, die een stiefouder kunnen ondersteunen bij het opbouwen van een gezonde en duurzame relatie binnen het gezin:
1. Oefen geduld en bouw vertrouwen stap voor stap op

Theoretische basis: IBCT legt nadruk op het ontwikkelen van geduld en het accepteren van elkaars verschillen. Bij samengestelde gezinnen is het belangrijk te beseffen dat relaties tijd nodig hebben om zich te vormen; dit geldt zeker voor de band tussen een stiefouder en stiefkind. De meeste kinderen hebben wat tijd nodig om zich open te stellen voor een nieuwe ouderfiguur.

Praktische tip: Ga niet geforceerd te werk. Start met kleine, niet-bedreigende interacties die je opbouwt vanuit het respect voor de ruimte van het kind. Activiteiten zoals samen koken, wandelen, of simpele gesprekken voeren, kunnen helpen om vertrouwen rustig op te bouwen. Probeer geen "beste vrienden" te worden, maar laat het kind bepalen hoeveel ruimte er is voor dieper contact.
2. Werk aan gedeelde waarden in plaats van regels opleggen

Theoretische basis: Vanuit IBCT wordt er veel waarde gehecht aan het begrip van elkaars standpunten en het creëren van een gezamenlijke basis. Wanneer stiefouders rigide regels opleggen zonder inbreng van de kinderen of biologische ouder, kan dit leiden tot wrijving en weerstand.

Praktische tip: Neem de tijd om als gezin, inclusief de kinderen, te praten over waarden die belangrijk zijn in het huishouden. Stel vragen zoals "Wat vinden wij belangrijk om elkaar te ondersteunen?" en "Welke manieren van gedrag voelen goed voor iedereen?" Zo wordt het makkelijker om samen normen en afspraken te maken die iedereen begrijpt en accepteert.
3. Respecteer de relatie tussen de biologische ouder en het kind

Theoretische basis: IBCT benadrukt empathie en het belang van begrip tonen voor elkaars behoeften en banden. Voor kinderen blijft de relatie met hun biologische ouder essentieel, ook al is er nu een stiefouder in beeld. Stiefouders moeten begrijpen dat ze niet de plaats van de biologische ouder innemen, maar eerder een nieuwe rol toevoegen.

Praktische tip: Geef de biologische ouder ruimte en steun in de interactie met hun kind, en probeer geen concurrerende rol aan te nemen. Dit kan bijvoorbeeld door je terughoudend op te stellen bij belangrijke momenten tussen ouder en kind, zoals schoolgesprekken of emotionele gebeurtenissen. Door respect te tonen voor deze relatie, maak je het voor het kind makkelijker om ook ruimte te maken voor jou.
4. Oefen zelfreflectie en werk aan aanpassingsvermogen

Theoretische basis: IBCT moedigt individuen aan om zichzelf te observeren en te begrijpen hoe hun gedrag de ander beïnvloedt. In samengestelde gezinnen ontstaan soms misverstanden doordat de stiefouder niet altijd precies weet hoe hij of zij gezien wordt door het kind. Zelfreflectie helpt om je eigen reacties te begrijpen en aan te passen waar nodig.

Praktische tip: Voel je gespannen of gefrustreerd? Vraag jezelf af wat je triggert en waarom dat zo is. Neem tijd om regelmatig te reflecteren op je eigen verwachtingen en probeer te ontdekken of er patronen zijn in je reacties. Dit kan bijvoorbeeld door in een dagboek te schrijven of gesprekken met je partner te voeren over wat goed gaat en waar nog ruimte voor verbetering is. Hierdoor vergroot je je eigen aanpassingsvermogen en wordt het makkelijker om flexibel met veranderingen om te gaan.