Hechtingspaniek is niet makkelijk te herkennen. En als je ook maar enigszins een conflict-vermijdende gedragsstijl hebt, zul je hechtingspaniek misschien niet snel ervaren of het zelfs overdreven dramatisch vinden.
Aan de buitenkant zie je misschien een harteloze, claimende of gemene partner? En ervaar je machteloosheid, conflict en machtsstrijd zonder te beseffen dat eronder misschien iets heel anders schuilt?
Onder alle negatieve communicatiecirkels van vechten, verstijven en vluchten spelen vrijwel altijd zaken rondom veiligheid en overleven. In die zin zijn liefde en emotionele verbondenheid samen een overlevingsmechanisme.
De hechtingspaniek kan toeslaan wanneer je niet zo zeker bent van die verbondenheid met je partner. En zonder geruststelling zal je hechtingsalarm steeds sneller afgaan.
Deze paniek uiten we op heel verschillende manieren naar onze partner. Dat gaat van schreeuwen tot dichtklappen, en meer subtiel van kalme praktische oplossingen tot heftige verwijten.
Voor je het weet zit je samen in een neerwaartse spiraal waarin de relatie steeds verder afkalft.
Wanneer slaat dat hechtingsalarm aan?
Psycholoog James Bowlby, de grondlegger van de hechtingstheorie, heeft 3 sleutelmomenten geconstateerd waarop het hechtingsalarm kan aanslaan.
Sleutelmoment 1: Als de verbondenheid met je partner bedreigd wordt.
Dat kunnen allerlei soorten gevaren zijn die als een trigger of rode knop op je inwerken. Het maakt niet uit of deze gevaren uit de buiten- of binnenwereld komen. En het maakt ook niet uit of ze echt of denkbeeldig zijn. Het gaat om hoe je het beleeft.
Sleutelmoment 2: Als de directe bedreiging voorbij is.
Hier gaat het om de vraag of je de verbondenheid naderhand alsnog kunt herstellen. Wanneer je het erbij laat zitten, dan maak je het dus ook niet goed met elkaar. Hoe vaker dat gebeurt, hoe meer het tegen jullie gaat werken.
Sleutelmoment 3: Als het lukt om af te stemmen op je hechtingsemoties.
Dat is ieder moment waarop je jouw hechtingsalarm voelt afgaan en zowel jouw hechtingsangsten als jouw behoeften positief weet te communiceren met je partner. Je reikt dan uit om te verbinden en het mooiste is natuurlijk als je partner af weet te stemmen op jou.
Emotionele wederkerigheid
Voor al deze 3 sleutelmomenten geldt dat je hechtingsalarm aanslaat wanneer:
je zelf niet emotioneel kunt uitreiken
jouw partner niet emotioneel op jou kan afstemmen
De hechtingspaniek krijgt dan de kans om te groeien in de vorm van vechten, verstijven of vluchten.
Psycholoog Sue Johnson, grondlegger van EFT, beschrijft 5 doorslaggevende factoren in het startproces om negatieve communicatiecirkels te doorbreken:
1: Je moet het cirkelpatroon leren zien.
Niet alleen de verschillen en de inhoudelijke woorden zijn bepalend. Het gaat om het hele spel. Zie je hoe het ontstaat en wat dat zegt over jullie relatie?
2: Je moet inzien hoe je elkaar met je eigen stappen in de negatieve cirkel trekt.
Wie er begon is niet relevant. Het is actie en reactie. Samen maak je het negatieve cirkelpatroon. Je bent er allebei in verstrikt en zonder het te merken werk je aan de verstrikking van jouw partner mee.
3: Je moet beseffen dat de negatieve cirkel over hechtingsproblemen gaat.
We zijn geneigd om in te steken op communicatievaardigheden, maar dat gaat niet werken als de communicatie op hechtingsproblemen stukloopt. Er is dus altijd eerst iets anders nodig in de communicatie met elkaar om emotioneel te kunnen verbinden.
4: Je moet begrijpen dat de negatieve cirkel jullie vijand is en niet jullie van elkaar.
Je herkent het vast dat je in zo’n negatieve cirkel dingen zegt of doet die je eigenlijk helemaal niet meent. Net of het een eigen kracht heeft. Het is belangrijk dat je deze krachtige dynamiek niet gelijkschakelt met de persoon waar je van houdt.
5: Je moet bondgenoten worden om samen de negatieve cirkel te de-escaleren.
Op het moment dat je steeds weer samen uit het negatieve cirkelpatroon kunt stappen, kun je rust en ruimte creëren. De-escaleren is het credo. En je beweegt van ik-jij naar wij. Daar ontstaat de veiligheid om op je hechtingsemoties af te stemmen en naar elkaar uit te reiken.
Hechtingspaniek herkaderen
Voor een goede relatie is het al met al essentieel om de hechtingspaniek bij jezelf en bij je partner te herkennen. Dat heb je zonder meer nodig om negatieve cirkelpatronen te doorbreken.
Communicatief vechten kun je daarom zien als:
protest tegen het ontbreken van nabijheid
wanhopige pogingen om de partner te bereiken
uitreiken voor verbinding
En communicatief verstijven of vluchten kun je zien als:
het vermijden van afkeuring en afwijzing
het voorkomen van (ergere) conflictsituaties
het beschermen van de relatie
Aan de buitenkant zie je misschien een harteloze, claimende of gemene partner? En ervaar je machteloosheid, conflict en machtsstrijd zonder te beseffen dat eronder misschien iets heel anders schuilt?
Onder alle negatieve communicatiecirkels van vechten, verstijven en vluchten spelen vrijwel altijd zaken rondom veiligheid en overleven. In die zin zijn liefde en emotionele verbondenheid samen een overlevingsmechanisme.
De hechtingspaniek kan toeslaan wanneer je niet zo zeker bent van die verbondenheid met je partner. En zonder geruststelling zal je hechtingsalarm steeds sneller afgaan.
Deze paniek uiten we op heel verschillende manieren naar onze partner. Dat gaat van schreeuwen tot dichtklappen, en meer subtiel van kalme praktische oplossingen tot heftige verwijten.
Voor je het weet zit je samen in een neerwaartse spiraal waarin de relatie steeds verder afkalft.
Wanneer slaat dat hechtingsalarm aan?
Psycholoog James Bowlby, de grondlegger van de hechtingstheorie, heeft 3 sleutelmomenten geconstateerd waarop het hechtingsalarm kan aanslaan.
Sleutelmoment 1: Als de verbondenheid met je partner bedreigd wordt.
Dat kunnen allerlei soorten gevaren zijn die als een trigger of rode knop op je inwerken. Het maakt niet uit of deze gevaren uit de buiten- of binnenwereld komen. En het maakt ook niet uit of ze echt of denkbeeldig zijn. Het gaat om hoe je het beleeft.
Sleutelmoment 2: Als de directe bedreiging voorbij is.
Hier gaat het om de vraag of je de verbondenheid naderhand alsnog kunt herstellen. Wanneer je het erbij laat zitten, dan maak je het dus ook niet goed met elkaar. Hoe vaker dat gebeurt, hoe meer het tegen jullie gaat werken.
Sleutelmoment 3: Als het lukt om af te stemmen op je hechtingsemoties.
Dat is ieder moment waarop je jouw hechtingsalarm voelt afgaan en zowel jouw hechtingsangsten als jouw behoeften positief weet te communiceren met je partner. Je reikt dan uit om te verbinden en het mooiste is natuurlijk als je partner af weet te stemmen op jou.
Emotionele wederkerigheid
Voor al deze 3 sleutelmomenten geldt dat je hechtingsalarm aanslaat wanneer:
je zelf niet emotioneel kunt uitreiken
jouw partner niet emotioneel op jou kan afstemmen
De hechtingspaniek krijgt dan de kans om te groeien in de vorm van vechten, verstijven of vluchten.
Psycholoog Sue Johnson, grondlegger van EFT, beschrijft 5 doorslaggevende factoren in het startproces om negatieve communicatiecirkels te doorbreken:
1: Je moet het cirkelpatroon leren zien.
Niet alleen de verschillen en de inhoudelijke woorden zijn bepalend. Het gaat om het hele spel. Zie je hoe het ontstaat en wat dat zegt over jullie relatie?
2: Je moet inzien hoe je elkaar met je eigen stappen in de negatieve cirkel trekt.
Wie er begon is niet relevant. Het is actie en reactie. Samen maak je het negatieve cirkelpatroon. Je bent er allebei in verstrikt en zonder het te merken werk je aan de verstrikking van jouw partner mee.
3: Je moet beseffen dat de negatieve cirkel over hechtingsproblemen gaat.
We zijn geneigd om in te steken op communicatievaardigheden, maar dat gaat niet werken als de communicatie op hechtingsproblemen stukloopt. Er is dus altijd eerst iets anders nodig in de communicatie met elkaar om emotioneel te kunnen verbinden.
4: Je moet begrijpen dat de negatieve cirkel jullie vijand is en niet jullie van elkaar.
Je herkent het vast dat je in zo’n negatieve cirkel dingen zegt of doet die je eigenlijk helemaal niet meent. Net of het een eigen kracht heeft. Het is belangrijk dat je deze krachtige dynamiek niet gelijkschakelt met de persoon waar je van houdt.
5: Je moet bondgenoten worden om samen de negatieve cirkel te de-escaleren.
Op het moment dat je steeds weer samen uit het negatieve cirkelpatroon kunt stappen, kun je rust en ruimte creëren. De-escaleren is het credo. En je beweegt van ik-jij naar wij. Daar ontstaat de veiligheid om op je hechtingsemoties af te stemmen en naar elkaar uit te reiken.
Hechtingspaniek herkaderen
Voor een goede relatie is het al met al essentieel om de hechtingspaniek bij jezelf en bij je partner te herkennen. Dat heb je zonder meer nodig om negatieve cirkelpatronen te doorbreken.
Communicatief vechten kun je daarom zien als:
protest tegen het ontbreken van nabijheid
wanhopige pogingen om de partner te bereiken
uitreiken voor verbinding
En communicatief verstijven of vluchten kun je zien als:
het vermijden van afkeuring en afwijzing
het voorkomen van (ergere) conflictsituaties
het beschermen van de relatie
